tag:blogger.com,1999:blog-39844286738967319512024-03-19T03:23:22.069-07:00RIANXEIROSXChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.comBlogger98125tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-60352645897305038042015-05-09T10:21:00.000-07:002015-05-09T10:21:23.983-07:00MANUEL BERMÚDEZ FERNÁNDEZ, MESTRE EN RIANXO (MEDIADOS DOS 50)<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHOHLRvqTDplMiksGh5p6qkV9Z3A3n6yVHeCiJztP2z6SNWkQyqd96Mut2-Jcm3gbnglCyZmwfZ7li_QcZf3rXUKmYBzEzlOP2utsr-caSfhQh_03cyBgUjd8__zDuB1SMb43qrA7ZznA/s1600/Escola+Berm%C3%BAdez.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="250" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiHOHLRvqTDplMiksGh5p6qkV9Z3A3n6yVHeCiJztP2z6SNWkQyqd96Mut2-Jcm3gbnglCyZmwfZ7li_QcZf3rXUKmYBzEzlOP2utsr-caSfhQh_03cyBgUjd8__zDuB1SMb43qrA7ZznA/s400/Escola+Berm%C3%BAdez.jpg" width="400" /></a></div>
<span lang="GL">Meses antes de falecer o noso
grande amigo José Manuel Romero “o Louseiro”, deixou escrito no fb unhas notas
sobre o noso mestre Manuel Bermúdez Fernández, natural de Viveiro, que exerceu
en Rianxo dende mediados dos 50 ata finais dos 60. Recordábanos que era membro
dunha familia esencialmente musical, e que os seus sobriños eran compoñentes do
Grupo “Os Píndaros” de música pop nos anos 70/80.<o:p></o:p></span><br />
<span lang="GL">Tivo a escola nos baixos da casa
de Rafael Dieste, pola parte da Ribeira, onde non podía faltar, nuns intres
determinados, que os alumnos entoásemos as cancións que el tiña no seu
“repertorio”. Romero recordaba aquela de “Adiós me marcho, para Venecia, adiós
Lucrecia te escribiré...”, así como “Al olivo al olivo, al olivo subí, por
coger una rama, del olivo caí...” Non recollía máis desta última canción, quizais
porque non se acordara dela. A canción completa era esta (Amigo Romero, esteas
onde esteas, xa a podes entoar completa ¡Adeus, e ata que nos encontremos...¡):
<o:p></o:p></span><br />
<b>Al Olivo, Al Olivo</b><span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span><br />
<div style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
</div>
Al olivo, al olivo,<br />
al olivo subì.<br />
Por coger una rama<br />
del olivo caí.<br />
Del olivo caí,<br />
¿quién me levantará?<br />
Una niña morena<br />
que la mano me da.<br />
Que la mano me da,<br />
que la mano me dio,<br />
una niña morena<br />
que es la que quiero yo.<br />
Que es la que he de querer,<br />
una niña morena,<br />
que ha de ser mi mujer.<br />
Que ha de ser y será<br />
esta niña morena<br />
que la mano me da.<span style="font-size: 13.5pt;"><o:p></o:p></span>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-39195082849189762462015-05-08T12:07:00.000-07:002015-05-08T12:07:04.439-07:00CRUCEIRO DE CAPELA DE ARAÑO: UNHA DESFEITA<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSuozh4GcF6ZFtqREu3wGbzFBvXdkntMPl3_oeYVKlWuwowU3AHAPMnBrhY4cgWZ5BOBOaNCGRHlX1N6ztSwDmg1jFHBVmxJn8xsuhghzlMaU_pDKwtdgfuEl_Sp3nNtpbJqJV-J8taHE/s1600/CRUCE+ARA%C3%91O.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiSuozh4GcF6ZFtqREu3wGbzFBvXdkntMPl3_oeYVKlWuwowU3AHAPMnBrhY4cgWZ5BOBOaNCGRHlX1N6ztSwDmg1jFHBVmxJn8xsuhghzlMaU_pDKwtdgfuEl_Sp3nNtpbJqJV-J8taHE/s320/CRUCE+ARA%C3%91O.jpg" width="220" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhz5LwVhWYL72UrhfWnvB0-oKhyphenhyphenwl53a6r1wS3uYqkG9XWAUlUyivAJ4mfHnhFrFuecFFfGyR8Bfw0fKdXniSX471w2g9YXda-nbXc3rWSPU7SfQx9ampRLRxKx9swG15m6fflTNxQG814/s1600/CRC+ARA%C3%91O.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhz5LwVhWYL72UrhfWnvB0-oKhyphenhyphenwl53a6r1wS3uYqkG9XWAUlUyivAJ4mfHnhFrFuecFFfGyR8Bfw0fKdXniSX471w2g9YXda-nbXc3rWSPU7SfQx9ampRLRxKx9swG15m6fflTNxQG814/s320/CRC+ARA%C3%91O.jpg" width="240" /></a></div>
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR-aNWxZs-FD6dTcTvTzgPUqEapbvTVrYUNUzGsGWRo5IVksufZ-51hq6hsbw4XyQHyYuQeoLEXQe-A3dOeMIY0WtQlB8iKhCnApue1WooXm6a-YKH0JYvFPy-Za2quXW6webOrEqu05w/s1600/CRUC+ARA%C3%91O.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; display: inline !important; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhR-aNWxZs-FD6dTcTvTzgPUqEapbvTVrYUNUzGsGWRo5IVksufZ-51hq6hsbw4XyQHyYuQeoLEXQe-A3dOeMIY0WtQlB8iKhCnApue1WooXm6a-YKH0JYvFPy-Za2quXW6webOrEqu05w/s320/CRUC+ARA%C3%91O.jpg" width="240" /></a><br />
<span lang="GL"><br /></span>
<span lang="GL">Ao parecer, vaise presentar un
libro sobre os cruceiros de Rianxo. Tal noticia fíxome recordar os anos nos que
andei á procura de datos e sacando fotos e debuxos relacionados co tema, para
precisamente iso, sacar un libro. Non foi posible ata o de agora, e xa van alá
uns 20 anos. <o:p></o:p></span><br />
<span lang="GL">Conservo unhas fotografías dun
cruceiro de capela do Araño, situado no camiño que vai da igrexa ao pazo dos
“Calote”, que era unha xoia. Digo era, porque anos despois, ao volver ao lugar,
leveime unha desagradable sorpresa: ao cruceiro faltáballe a fermosa e ben
traballada cruz, coa figura de Cristo, e a imaxe da Virxe co neno no colo, que
tiña dentro da capeliña. Os bárbaros deran conta delas.<o:p></o:p></span><br />
<span lang="GL">Supoño que haberá nos arquivos
familiares fotos de tal cruceiro coas referidas imaxes. Por se non fose así,
poño aquí dúas do meu arquivo, para que se o teñen a ben os amigos RABUÑO e
JOSE FERNANDEZ FIGUEIRA, tan amantes das obras de arte, as garden nos seus
arquivos por se algún día se estuda a historia de ARAÑO, poño por caso, ou se
fai algún pequeno museo na parroquia. Que todo pode ser. <o:p></o:p></span><br />
<br />
<span lang="GL">Espero que sexan do seu agrado.<o:p></o:p></span>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-36456556754425384622014-09-28T03:55:00.000-07:002014-09-28T04:15:13.364-07:00RIANXO: NOTAS SOBRE A FÁBRICA DE SALGADURA DO CASTILLO PROPIEDADE DOS GODAY<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbM297j9LWIX4EbMsvw8WfL7B9ApFOYsIk_YqVAE1vsX9yvnJ8TItJ6yIx-yNTATphNcK_cbdUGJGX165j1NKPO75Ld5c6jBRA6zFuBhsz2iXXJWyc_JfZn7qvnLkrQDs3b_zwTJxZW_E/s1600/fab+castillo2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjbM297j9LWIX4EbMsvw8WfL7B9ApFOYsIk_YqVAE1vsX9yvnJ8TItJ6yIx-yNTATphNcK_cbdUGJGX165j1NKPO75Ld5c6jBRA6zFuBhsz2iXXJWyc_JfZn7qvnLkrQDs3b_zwTJxZW_E/s1600/fab+castillo2.jpg" height="225" width="400" /></a><i></i><br />
<div style="text-align: justify;">
<i><i><span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Xosé
Comoxo/Xesús Santos</span></i></i></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span lang="GL"> Corrían os anos 50 do
século XIX, cando se asentaba en Vilanova de Arousa <b>Juan Goday y Gual</b>, </span>procedente de Canet de Mar-Barcelona, onde nacera en xaneiro de 1838. Viña para
xunto dos pais, <b>Juan Goday Llauger e María de la Concepción y Gual</b>, xerente da
casa titulada <i>Manuel Goday y Compañía</i>, dedicada á salgadura de sardiñas,
con tres fábricas na ría de Arousa, desde finais do século XVIII, fundadas por
<b>Manuel Goday Roura</b>.</span></div>
<div style="text-align: left;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span style="text-align: justify;"> Disolvida esa industria en
1862, o mozo </span><b style="text-align: justify;">Juan Goday y Gual</b><span style="text-align: justify;"> estableceuse por conta propia á fronte
dunha fábrica na Illa de Arousa. Posteriormente ampliaba a industria con outras
tres fábricas nos puntos de Montalvo (Sanxenxo), Meloxo (Grove) e Rianxo.</span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Por circunstancias desfavorables, limitou os seus
traballos a só dúas fábricas, cuxos edificios eran da súa propiedade: Rianxo e
Illa de Arousa. Goday foi un dos primeiros en instalar unha fábrica de vapor
para fritir sardiñas. En 1879, trouxo técnicos franceses para poñer en marcha
na Illa de Arousa unha industria de conservas de sardiñas e aceite en lata, ao
estilo <i>Nantes</i>; fábrica que visitou o rei en 1881 (concedéndolle a honra
de nomealo “proveedor de la Real Casa y el uso del escudo de armas reales en
las muestras, facturas y etiquetas”).<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><span lang="GL">Juan Goday y Gual</span></b><span lang="GL">, que
exerceu como deputado provincial dende 1871 ao 1876, casou cunha prima-irmá
chamada <b>Teresa Goday y Gual</b>, para o que necesitou dunha dispensa papal. Morre
en xuño de 1900, quedando a súa dona e o seu fillo <b>Juan Goday Goday</b>, a
cargo das industrias. <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><b><span lang="GL">Juan Goday Goday,</span></b><span lang="GL"> casado
con <b>Matilde Buhigas Abad</b>, de familia de conserveiros (con problemas nos
comezos de xullo de 1936, ao agachar na súa casa a seu sobriño Daniel Buhígas,
xefe rexional da Falanxe), falecía en xullo de 1928.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><u><span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">A fábrica de Rianxo<o:p></o:p></span></u></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Descoñecemos a data de comezo da fábrica de Rianxo, situada
no punto coñecido como “Castillo”, a pouca distancia da vila. En 1879, estaba
en funcionamento. En 1883, instalouse nela a maquinaria para fabricar conservas
de sardiña. En 1900, concedéronlle a Medalla de Ouro na Exposición Universal de
París, polas sardiñas en aceite procedentes da fábrica rianxeira. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span lang="GL">Nese ano (1900), </span><span lang="GL" style="letter-spacing: -0.1pt;">a produción anual andaba entre 700.000 e un millón
de latas. Incluso exportaba sardiñas salgadas e prensadas a Francia e Italia,
en cantidade de 500 a 750.000 quilos, envasadas en barrís de diferentes tamaños
que contiñan de 200 a 3500 sardiñas. O número de operarios na preparación era
de 30 homes e unhas 80 mulleres. Madrid era un punto de venda importante,<i> </i>especialmente
na tenda de ultramarinos<i> La Francis, </i>establecida na rúa do <i>León, 23. ”Las
marcas de esta fábrica que más aceptación tienen son las bautizadas <b>Bebés,
Columpio, Non plus ultra</b>, que no tienen espinas, y <b>Sardines bretonnes</b>.
La especialidad, sin embargo, es la marca titulada <b>Perla del Harén</b>, que
son sardinas con trufas de un sabor exquisito”.<o:p></o:p></i></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span lang="GL" style="letter-spacing: -0.1pt;">A fábrica
de Rianxo cerrou en 1917, </span><span lang="GL">o que representou un duro
golpe para a economía local.</span><span lang="GL" style="letter-spacing: -0.1pt;"> <b>Juan Goday Goday</b>, en </span><span lang="GL">1919, puxo
á venda tanto o edificio (con casa de 7 habitacións) como a finca (de 15
ferrados). Tamén en xuño de 1923. Foi adquirido en abril de 1924 polo doutor <b>Ángel
Baltar</b>, polo prezo de 25000 pesetas, para dedicar, unha parte, a central
eléctrica para alumear o pobo (despois dun acordo coa <i>Sociedad General
Gallega de Energía Eléctrica</i>) e a muíño de graos. <i><o:p></o:p></i></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">A propiedade foi vendida de novo en 1935, á sociedade <i>Pesquera
del Norte de España</i>, reservándose a familia Baltar durante cinco anos o uso
da parte do edificio onde estaban os motores e o muíño. Durante a guerra civil
o edificio foi confiscado para campo de concentración. </span><span style="font-family: Trebuchet MS; font-size: 10.5pt;"><o:p></o:p></span></span></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com2tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-11024378514283487262014-08-26T07:48:00.000-07:002014-09-28T04:17:59.491-07:00A ANCIANIDADE DE MÁXIMO SAR<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Xosé Comoxo</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxg5Gjzq6qgvkhfJ58yEKyJ4lc8IHuxmr5NeQt_eHxekODh7HcNYevwNVytKUHEj8WGXfAgDFZuHYh5Ra2qEPQXweXgRh1CC-je_epS9B7kODDj3QIFOTOBJHUGQ2UGYR29BxOeYF3aUU/s1600/DSCN1374.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgxg5Gjzq6qgvkhfJ58yEKyJ4lc8IHuxmr5NeQt_eHxekODh7HcNYevwNVytKUHEj8WGXfAgDFZuHYh5Ra2qEPQXweXgRh1CC-je_epS9B7kODDj3QIFOTOBJHUGQ2UGYR29BxOeYF3aUU/s1600/DSCN1374.JPG" height="400" width="300" /></span></a><span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><br /></span><br />
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Nestes días de choiva de agosto, o amigo
Xesús Santos e máis eu, fixémoslle unha visita a un venerable ancián: Maximino
Rodríguez Buján, coñecido como Máximo Sar. Vive a súa ancianidade en Caldas de
Reis cunha boa lucidez, a pesar dos seus 92 anos. Recoñeceunos que da cabeza
estaba ben, o malo eran os achaques do corpo, que non lle permitían durmir
tranquilo. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;">Actualmente
xa non escribe. A súa cabeza, a pesar de estar ben, xa non está para eses
trotes. ¡Ten outras moitas cousas nas que pensar...!</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif; text-indent: 35.4pt;">No seu arquivo
paran centos de folios escritos por el, que publicou en diversos xornais ao
longo dos anos. Pacientemente foinos fotocopiando e arquivando. Sobre Rianxo e
os rianxeiros conserva un bo número de traballos.</span><br />
<span style="font-family: Trebuchet MS, sans-serif;"><span lang="GL" style="font-size: 12pt;">A
estas alturas non entendemos como a prensa de Galicia non ten un oco nin para
dedicarlle unha simple entrevista, aínda que somos sabedores de que el non está
para eses mesteres. A súa figura está totalmente abandonada. O Concello de
Caldas de Reis, que anos atrás creou un premio, creo que de narrativa, co seu
nome, ao noso entender debería facer algo máis por el. Eses traballos que
diciamos antes, terían que saír á luz en forma </span>de libro. Aí si podían influír
bastante os políticos caldenses.</span></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-30268120135793439922014-06-01T11:16:00.000-07:002014-06-01T11:16:49.835-07:00GUERRA DA INDEPENDENCIA: O ARCEBISPO MÚZQUIZ FUXE DESDE A RÍA DE AROUSA. RIANXO PUBLICABA UN BANDO PARA CONSERVAR A TRANQUILIDADE VECIÑAL<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> Xosé Comoxo-Xesús
Santos</span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> O
13 de xaneiro de 1809, en Santiago decidiron poñer un bando “noticiando
hallarse cercano” o </span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPHZd_j99MsOfERa4PZCfsS82cyHSKKc-PPUF3iMyd3k_XByNoS-MA2e-I2jrmewRUJ96_crj4HQgU767ugNHDTjKzd-TldETTarZlDvmyvsStd27TUBP4JW_ZKiX7ut8zbsbGqX0Ja-I/s1600/m%C3%BAzquiz.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgPHZd_j99MsOfERa4PZCfsS82cyHSKKc-PPUF3iMyd3k_XByNoS-MA2e-I2jrmewRUJ96_crj4HQgU767ugNHDTjKzd-TldETTarZlDvmyvsStd27TUBP4JW_ZKiX7ut8zbsbGqX0Ja-I/s1600/m%C3%BAzquiz.jpg" height="320" width="186" /></a></div>
exército francés. Segundo o comunicado, a veciñanza debía evitar
toda extorsión, e sairía a recibilos en paz unha Deputación de persoas de
primeira “distinción del Pueblo”. A plana maior francesa debían aloxala “a
donde mejor combenga”; e a tropa nos cuarteis, colexios e conventos da cidade.<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> Capitulada
Coruña, os invasores colleron dirección Santiago. O nerviosismo da veciñanza de
Compostela era patente. Tamén acontecía en <b>Rianxo</b>, onde publicaban un
bando para tratar de conservar a tranquilidade; os veciños non podían andar en grupos
e as tabernas pecharían ás 8 da tarde.<i><span style="letter-spacing: -.1pt;"><o:p></o:p></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> A
noticia segura da toma de Santiago chegou na mañá do 17. Tróuxoa a <b>Rianxo</b>
Caetano de la Iglesia. Ao efecto, desde o Concello enviaban ao escribán Pedro
Dieste a informarse á capital. Non deu chegado: </span><span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; letter-spacing: -.1pt;">"<i>en todo el
camino y con especialidad desde la Esclavitud para delante hallé noticias y
datos ciertos y seguros de que en la mañana de hoy entraran en Santiago los
franceses”</i>.</span><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> A
todo isto, o arcebispo <b>Rafael de Múzquiz y Aldunate</b> fuxira. O Congreso
de Notables, ao mando do alcalde afrancesado Fraguío, tratou de que volvera; o
arcebispo, desde o seu suposto paradoiro de <b>San Pedro de Muro</b>,
manifestáballe, o 5 de febreiro, que estaba indisposto. Ese mesmo día, o
Congreso enviou ordes as xustizas das vilas e portos para que indagaran o seu
paradoiro “</span><i><span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">pues ha corrido la voz, y es publico pasó con
dirección a alguno de dichos puertos</span></i><span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">”.</span><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> En
realidade, o prelado estaba soportando o furor da plebe “ignorante”. Primeiro
na reitoral de <b>Isorna-Rianxo</b>, de onde fuxiu ás dúas da madrugada ante
“la turba que lo quería asesinar”, salvándose grazas ao señor Cobián, de
Padrón, e ao abade de Isorna, que lograran contelos. En <b>Vilaxoán</b>, tamén
quixeron acoitelalo. Embarcou desde un punto “descoñecido” da <b>ría de Arousa</b>
(posiblemente o Grove), o 19 de febreiro, con dirección a Cádiz, pero debido ao
mal tempo o barco arribou en Lisboa o 1 de marzo. Foi autorizado a pasar a
Ayamonte, onde permaneceu ata novembro. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> As
súas peripecias descríbeas nunha extensa carta, inédita ata o de agora, que
copiamos en parte:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Mangal;"> </span><i><span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal;">“Quien
creyera Serenísimo Señor que en mis últimos años avía de andar prófugo y
fugitivo, disfrazado en mi propio Arzobispado, y ocultándome de mis propias
ovejas para no caer en manos de los Franceses, ni verme obligado a hacer el
juramente de fidelidad a José Napoleón he pasado infinitos trabajos caminando
por ásperas montañas y de noche he sufrido copiosas lluvias, de dos en dos días
mudaba de Pueblo; cerca de dos meses anduve vagante, metiéndome algunas veces
en cavernas de fieras y en casas las mas miserables e infelices para ocultarme
de estos infames bandoleros, he logrado no caer en sus manos y estoy gustoso
con lo pasado. Yo pude haberme libertado de tantos sustos, agitaciones y
sobresaltos como he padecido pero avía determinado no abandonar el Arzobispado
hasta que los Franceses se apoderasen de el y estar yo absolutamente
imposibilitado de animarlo y esforzarlo, lo que no omití en cuanto pude (...)
Me vi precisado a escapar por mar disfrazado de patrón de navío y a embarcarme
en un barco de comercio, el temporal me obligó a entrar en Lisboa y suspender
mi rumbo a Cádiz”<o:p></o:p></span></i></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-30711646278267456732014-02-28T11:45:00.001-08:002014-02-28T11:53:18.018-08:00APUNTES SOBRE UN HISTÓRICO CLUB DE FÚTBOL: O SANTA LUCÍA DE ASADOS<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh42sTX7byKwSPhyMzmChGQC5wba279o39U5MqgiWSOzBnYgfsvYaB6Qmcqfwcvb3Z5piO-yxAfTfZF1fWomCOnyFbZb_bV0rVryWTUPVEyGTfZHF82A6l_9k7JUgpAK3jISixbTIwUz-I/s1600/1950.2d.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh42sTX7byKwSPhyMzmChGQC5wba279o39U5MqgiWSOzBnYgfsvYaB6Qmcqfwcvb3Z5piO-yxAfTfZF1fWomCOnyFbZb_bV0rVryWTUPVEyGTfZHF82A6l_9k7JUgpAK3jISixbTIwUz-I/s1600/1950.2d.jpg" height="229" width="320" /></a></div>
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"><i>Xosé Comoxo/Xesús Santos</i></span><br />
<br />
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Na posguerra, a mocidade da parroquia rianxeira de Asados tiña, entre
outros pasatempos, a práctica do fútbol no seu campo de Santa Lucía, en
regulares condicións. Ao equipo denominárono “<b>Rápido de Asados</b>”, aínda
que popularmente coñecíanse como “os de Asados”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"> A finais de 1951, fundan
un conxunto que chamaron <b>Santa Lucía</b> e, meses despois, xa se albiscaban disputando
un partido amigable en Barraña; a dicir das crónicas, “el equipo forastero, de
nueva formación, gustó mucho por su conjunto”. Continuaron preparándose e
xogando contra outros equipos; o disputado contra o Pazos con motivo do
primeiro aniversario dos <i>asadenses,</i> resultoulles favorable, con 4 goles
marcados polo dianteiro centro Pérez.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: 'Trebuchet MS'; font-size: 10.5pt;"> O equipo fedérase en 1952,
baixo a presidencia do señor Amable Muñiz Tubío. A partir dese intre, o
vicepresidente Esteban Horta encargouse de que todo funcionara á perfección, ao
lado do xogador Evaristo, con quen se desprazaba en bicicleta a diferentes
lugares para contratar encontros amigables. A casa de Esteban era a
“lavandería” da indumentaria, que corría a cargo da súa dona María. De
alimentar aos xogadores de fóra, con bocadillos, encargábase o señor Amable, ou
ben antes ou despois de cada partido, a poder ser antes, para que colleran
forzas. Non se debe esquecer a Manolo “o Paragüero”, sen dúbida un dos que máis
traballou na organización; e ao xastre Ramón Pimentel e súa dona Juanita, que
mantiñan intactas as camisetas.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"> O ano 1954 foi o máis
interesante do equipo, a pesar<span style="color: red;"> </span>da desfeita
final; incluso para os demais conxuntos do municipio (<b>Rianxo</b> e <b>Amanecida</b>),
ao estaren os tres no campionato das Rías Baixas. Os compoñentes do Santa Lucía
mostráronse ilusionados, tanto, que contrataron un adestrador cun amplo
historial, Venancio, que traerá novos e descoñecidos métodos de adestramento.
Con todo, as cousas non discorreron como desexaban todos ao non acompañarlles
os resultados, o que motivou que a afección deixara de asistir ao campo. A
falta de tres encontros para rematar a liga, e cando estaba programado un
partido contra o Barraña, decidiron non presentarse. A triste realidade fora
anunciada días antes na prensa de Santiago: </span><i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;">“(...)
de no reaccionar la afición con mayor generosidad y sacrificio, el Santa Lucía
tropezará con serias dificultades económicas para hacer frente a los gastos que
acarrea la competición. No debemos olvidar que los equipos se desplazan por su
cuenta y solo pueden resacirse con los ingresos en el propio campo”.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;"> </span><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Ese foi
o motivo polo que a Federación decidiu castigalos severamente. A partir dese
intre a súa clasificación quedou con cero puntos, ao igual que lle aconteceu ao
Amanecida e ao Chispa, da zona Sur. A directiva decidirá, en anos sucesivos, non
participar nas Rías Baixas, tendo que darse de baixa na Federación.<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: 'Trebuchet MS'; font-size: 10.5pt; text-align: justify;"> Proseguiron disputando
partidos amigables durante bastantes anos. A propaganda previa aos encontros
veciñais, neste caso Araño-Santa Lucía, deixou na comarca unha frase célebre,
aínda recordada hoxe; dicían: “</span><i style="font-family: 'Trebuchet MS'; font-size: 10.5pt; text-align: justify;">¡No se juega un partido de fútbol, se juega
el honor entre dos pueblos!”</i><span style="font-family: 'Trebuchet MS'; font-size: 10.5pt; text-align: justify;">. </span>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-45617078358663378672014-01-07T05:26:00.000-08:002014-01-07T05:26:03.113-08:0010 DE XANEIRO DE 1950: BOROBÓ RECORDABA A CASTELAO<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy7PX-kX9b74lbM8-wRLF0C2Bmh9IGl8ArcZEgQVGwDrp1-zSG9ZJe40mfr6ngFlJstKugbceazcRrV4RcmPZ1jh7oejZgG5VsFuHzk_ytipv3v_GZblTMB5DZKYG3x2CBTCniFhNM8zI/s1600/castelaofoto.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiy7PX-kX9b74lbM8-wRLF0C2Bmh9IGl8ArcZEgQVGwDrp1-zSG9ZJe40mfr6ngFlJstKugbceazcRrV4RcmPZ1jh7oejZgG5VsFuHzk_ytipv3v_GZblTMB5DZKYG3x2CBTCniFhNM8zI/s1600/castelaofoto.jpg" height="320" width="208" /></a><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"><i>Xosé Comoxo</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
Neste 7 de xaneiro, aos 64 anos do pasamento de Castelao, non podo menos
que recordar un anaco que o amigo Borobó escribiu naqueles tristeiros días de
1950; dicía así:<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"><i>(...) En Rianxo vivían las hermanas, siempre pensando en Daniel, siempre
rezando por Daniel ¡Tan solo y enfermo allá en Buenos Aires! Desde la mañana a
la noche, desde la misa del alba hasta después del Rosario, apenas les quedaban
tiempo a las hermanas para sus quehaceres, porque eran interrumpidas,
interrogadas a cada momento, a cada instante...<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><i>-¿Sabedes algo de Daniel?<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><i>-¿Escribeu Daniel?<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><i>-¿Vai mellor Daniel?<o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><i> Y ellas decían que si, que iba mejor Daniel, porque
Daniel las engañaba piadosamente, mandándoles decir por cuanto marinero de
Rianxo tocaba en Buenos Aires “que non morrería alá”. Vendría en cuanto le
operasen. Estaba dispuesto un avión, fletado por media docena de amigos riquísimos,
para llevarle a operar a Nueva York. Los cirujanos yanquis, escribía Daniel,
tienen las manos de don Ángel Baltar, y una técnica y un instrumental
prodigioso. Seguro que le curarían, y en el mismo avión vendría a Rianxo, para
la Guadalupe...<o:p></o:p></i></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><i> Cuando se aproximaba septiembre una nueva carta
rectificaba a la ilusión. Para esta fiesta de la Virgen de la Guadalupe aun no
lo habrían operado, pero para la próxima Guadalupe ya estaría allí, dispuesto a
ver bailar la danza de las espadas que inventó el boticario nuevo...”</i><o:p></o:p></span></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-2685833864219149512013-12-28T13:12:00.003-08:002013-12-28T13:12:35.392-08:00PASARON 69 ANOS DA MORTE DE DON JOSÉ ARCOS MOLDES<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;"><i>Xosé Comoxo</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;"><br /></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLel4eDuVcy0RcY2VBwaBiFbexUgX1gCg_PJEUWl8xJJJGu3Yr28Hr8mrZRudJajzJDLOS1uaXqKs0PmSRpy_T9HQYD9lkZS5E43CB8IDupFnCli4D9HEW-mC3LmjQhbXFYiG168UfRQs/s1600/Arcos+Moldes.JPG" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLel4eDuVcy0RcY2VBwaBiFbexUgX1gCg_PJEUWl8xJJJGu3Yr28Hr8mrZRudJajzJDLOS1uaXqKs0PmSRpy_T9HQYD9lkZS5E43CB8IDupFnCli4D9HEW-mC3LmjQhbXFYiG168UfRQs/s200/Arcos+Moldes.JPG" width="143" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;">Teño diante de min a partida de defunción dun home ben recordado polos
rianxeiros de certa idade; trátase de DON JOSE ARCOS MOLDES. Morría na súa casa
da rúa do Hospital a consecuencia de “hemorragia cerebral”, o 29 de decembro de
1944. Era natural de Santa María de Curro, onde nacera en 1864. Iniciou o seu éxodo
a Rianxo coa familia, en 1871, coa finalidade de facerse cargo dos bens que
deixara o presbítero Jerónimo Outeda Fernández, tío de súa nai Soledad Moldes
Falcón.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;"> Non é o intre de explicar
o que fixo polos rianxeiros. Só poñerei aquí unha cita dese seu bo facer; di así:</span><i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt;"> </span></i><i><span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.0pt;">“Rianxo debe a este
inolvidable Maestro y brillante periodista, brújula orientadora de la juventud
rianxeira, propulsor de la cultura general de nuestra querida villa, un
recuerdo inmarcesible que perpetúe su memoria. Fue tan generoso y tan dado a
los demás, que murió pobre. He aquí su más digno y mejor elogio”<o:p></o:p></span></i></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-68026024518819301582013-12-07T10:54:00.003-08:002013-12-07T11:07:33.692-08:00RESOLUCIÓN DE 24 DE XULLO DE 2007 DA DIRECIÓN XERAL DE PATRIMONIO CULTURAL (BOE 200, 21-8-2007) DECLARANDO BEN DE INTERESE CULTURAL A CASA DE CASTELAO EN RIANXO.<h4 align="center" style="margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0cm; margin-left: 0cm; margin-right: 0cm; margin-top: 12.0pt; text-align: center;">
<span style="color: #123a63; font-size: 15pt; font-weight: normal;">TEXTO</span></h4>
<div class="parrafo" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 9pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuXeTL8KEhB8Q96-7BU7dYMc0XyFco_0EhH30-mhxD8aA7l6i-YobGTix9tNgSJaanviBuZxiUmXUsCBuMoARtTrN1k4rkcf4rMBwnmKa1Nb8gIvkbUFQkYqBuBHCuGszIXZiGLqabzdk/s1600/CasaCastelao02.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="150" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiuXeTL8KEhB8Q96-7BU7dYMc0XyFco_0EhH30-mhxD8aA7l6i-YobGTix9tNgSJaanviBuZxiUmXUsCBuMoARtTrN1k4rkcf4rMBwnmKa1Nb8gIvkbUFQkYqBuBHCuGszIXZiGLqabzdk/s200/CasaCastelao02.jpg" width="200" /></a><span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">La
casa familiar donde transcurrió parte de la vida del ilustre y polifacético
intelectual Alfonso Daniel Rodríguez Castelao situada en la calle de Abajo,
número 42, en la villa de Rianxo, es una típica edificación urbana de las
villas marineras gallegas de finales del siglo XIX y principios del siguiente,
de indudable valor simbólico por ser toda ella reflejo de la figura más
relevante de la Galicia del siglo XX y por constituir el espacio en el que se
formó cómo artista, intelectual y político. La constatación de la importancia
histórica y cultural de esta vivienda, por su vinculación con el pensamiento y
la creación artística de la figura que simboliza el nacionalismo gallego,
propicia la decisión de la Consejería de Cultura y Deporte de incoar el
procedimiento de declaración de bien de interés cultural regulado en el Título
I de la Ley 8/1995, del 30 de octubre, del patrimonio cultural de Galicia y en
el Decreto 430/1991, del 30 de diciembre, por el que se regula la tramitación
para la declaración de bienes de interés cultural de Galicia y se crea el
registro de bienes de interés cultural de Galicia. En consecuencia, en el
ejercicio de las competencias que tengo atribuidas en el artículo 6.1.d) del
Decreto 36/2006, de 23 de febrero, por el que se desarrolla la estructura
orgánica de la Consellería de Cultura y Deporte, y en el Decreto 232/2005, de
11 de agosto, por el que se fija la estructura orgánica de los departamentos de
la Xunta de Galicia, una vez analizada la documentación que fue posible
incorporar al expediente y vistos los informes de los servicios técnicos de la
Dirección General de Patrimonio Cultural, resuelvo:<o:p></o:p></span></div>
<div class="parrafo" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 9pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">Primero.-Incoar
el procedimiento para la declaración de bien de interés cultural con la
categoría de monumento, en favor de la casa familiar de Alfonso Daniel
Rodríguez Castelao, situada en la calle de Abajo, número 42, en la villa de
Rianxo (A Coruña).<o:p></o:p></span></div>
<div class="parrafo" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 9pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">Para
los efectos previstos en el artículo 11 de la Ley del patrimonio cultural de
Galicia, la descripción del bien y la delimitación del contorno afectado por la
declaración se publican cómo anexos la esta resolución. Segundo.-Comunicar la
presente resolución a los interesados en el procedimiento y dar audiencia al
Ayuntamiento de Rianxo en el plazo de quince días, según dispone el artículo 10
de la Ley de patrimonio cultural de Galicia. La incoación del procedimiento
será objeto de anotación preventiva en el Registro General de Bienes de Interés
Cultural de Galicia. Tercero.-Disponer la apertura de un período de información
pública por el plazo de un mes, contado desde el día siguiente al de la
publicación de esta resolución, con el fin de que las personas o entidades
interesadas puedan examinar el expediente y alegar lo que consideren
conveniente en la Subdirección General de Protección del Patrimonio Cultural de
la Consejería de Cultura y Deporte. Cuarto.-Esta resolución determina respecto
del bien afectado la aplicación inmediata y provisional del régimen de
protección previsto por la Ley del patrimonio cultural de Galicia para los
bienes ya declarados, y, en concreto, la suspensión de las correspondientes
licencias municipales de parcelación, edificación o demolición en las zonas
afectadas, así como de los efectos de las ya otorgadas. Dicha suspensión
dependerá de la resolución o caducidad del procedimiento incoado. Las obras
que, por causa de fuerza mayor, interés general o urgencia, tuvieran que
realizarse con carácter inaplazable precisarán, en todo caso, de la
autorización de los organismos competentes de la Consejería de Cultura y
Deporte. Quinto.-De acuerdo con lo establecido en el artículo 12 de la Ley del
patrimonio cultural de Galicia, la resolución que ponga fin al procedimiento
tendrá que dictarse en el plazo máximo de 20 meses contados a partir de la
fecha de su incoación. Transcurrido este plazo se producirá la caducidad del
expediente si había sido solicitado el archivo de las actuaciones o no se
dictara resolución dentro de los sesenta días siguientes.<o:p></o:p></span></div>
<div class="parrafo" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 9pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">Sexto.-Esta
resolución se publicará en el Diario Oficial de Galicia y en el Boletín Oficial
del Estado.<o:p></o:p></span></div>
<div class="parrafo2" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 18pt 0cm 9pt; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">Santiago
de Compostela, 24 de julio de 2007.-El Director General de Patrimonio Cultural,
Felipe Arias Vilas.<o:p></o:p></span></div>
<div align="center" class="centronegrita" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 15pt 0cm 12pt; text-align: center;">
<b><span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">ANEXO I<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="parrafo" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 9pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">Situación:
Rúa de Abaixo, número 42, en la villa de Rianxo (A Coruña). Descripción
técnica: Se trata de una construcción entre medianeras de planta rectangular
que presenta fachada proporcionada con las características de la parcela,
representativa del tipo edificatorio más elemental del tejido. Conforma un
inmueble de bajo y dos plantas cubierto a tres aguas, con recercados, zócalo y
esquinales en cantería y entrepaños en mampostería revocada y simetría en la
composición de su fachada, con tres vanos, excepto en planta baja. Consta de
balconadas con barandillas de fundición en planta primera y cuerpo volado
cerrado a modo de galería en el segundo piso y de ventanas balconeras en ambas
plantas, con carpintería de madera, excepto en dicho cuerpo en el que fue
sustituida por aluminio. Delimitación escrita: El contorno de protección de la
Casa de Castelao en Rianxo (A Coruña) queda definido por la línea que une los
puntos A-B-C-D-Y-F-G, estando el punto A ubicado en la intersección del Callejón
del Judío y la Rúa de Abajo, en la que se emplaza dicha edificación.<o:p></o:p></span></div>
<div class="parrafo" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 9pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">A-B
Desde la intersección de los ejes del Callejón del Judío con la Rúa de Abajo
hasta la prolongación del muro medianero posterior de la edificación en esquina
que ocupa el número 47 de la Rúa de Abaixo.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="parrafo" style="background-color: white; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; margin: 9pt 0cm; text-align: justify; text-indent: 18pt;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;">B-C
Desde el vértice anterior, se define una línea por el fondo de las
edificaciones que dan frente a la Rúa de Abajo (excluyendo los inmuebles de
esta manzana con fachada a la Rúa del Medio) hasta el eje de la Travesía al
Muelle. C-D Línea quebrada que discurre por el eje de la Travesía al Muelle,
paralela a la fachada lateral del número 33 de la Rúa de Abajo, hasta llegar a
la intersección con esta. D-E Continúa por la Travesía al Muelle hacia el oeste
hasta llegar a la intersección con el Paseo de la Ribeira o de Manuel Antonio.
E-F Línea recta siguiendo la alineación de las edificaciones con fachada al
Paseo de la Ribeira que completan la manzana donde se emplaza la Casa de
Castelao. Continúa esta línea hasta la intersección con el que se conoce como
Callejón de la Ribeira o de Rafael Dieste, de forma que quede incluido en el
perímetro la siguiente manzana. F-G Continúa hacia el este por el eje de esta
calle conocida como Callejón de la Ribeira o de Rafael Dieste, hasta llegar a la
esquina con la Plaza de Rafael Dieste. G-A Desde este vértice la línea continúa
hacia el norte, paralela a una de las fachadas del Pazo de Martelo, hasta su
punto de origen, cerrando la delimitación.</span><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOgNI8VETyPdRBBkdMZ37PD8SqOeANgiafREKXNa1n7pGAMosZqUdsGxdkN8x19zA2LnR_UmqR79KLzJaAWHp3pQDdocozoQqFnhzh9ger5lWSciRTj4HTNAO5oiaWQz0G400ynaHvUlo/s1600/castel.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhOgNI8VETyPdRBBkdMZ37PD8SqOeANgiafREKXNa1n7pGAMosZqUdsGxdkN8x19zA2LnR_UmqR79KLzJaAWHp3pQDdocozoQqFnhzh9ger5lWSciRTj4HTNAO5oiaWQz0G400ynaHvUlo/s320/castel.jpg" width="252" /></a></span></div>
<span style="color: #333333; font-family: Verdana; font-size: 10.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-89801997827172664922013-09-05T05:56:00.000-07:002013-09-05T06:02:19.578-07:00RIANXO: O PÓSITO DE PESCADORES E A SÚA ESCOLA DE ORIENTACIÓN MARÍTIMA<div class="MsoBodyText" style="text-align: center;">
<div style="text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPQ8z_irefd_JLYOK48KvOVmEUxykK2RG1Fs2Vd8P3DIV022GOouSPhoFufu1hqA6cJfsyAtzcMQpSkTzQNZygqBmbTMlvceDQYS7xv-e2sam7BE0KELjNrJgb-C62anRYplbqlPvUWtk/s1600/edifCOFRADIA.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: justify;"><img border="0" height="248" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiPQ8z_irefd_JLYOK48KvOVmEUxykK2RG1Fs2Vd8P3DIV022GOouSPhoFufu1hqA6cJfsyAtzcMQpSkTzQNZygqBmbTMlvceDQYS7xv-e2sam7BE0KELjNrJgb-C62anRYplbqlPvUWtk/s320/edifCOFRADIA.jpg" width="320" /></a><i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Por Xosé
Comoxo</span></i></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: center;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: right;">
<div style="text-align: right;">
<i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;">Para o
recordado amigo Manuel Dourado,<o:p></o:p></span></i></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: right;">
<div style="text-align: right;">
<i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;">asiduo
colaborador que foi, de sempre,<o:p></o:p></span></i></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: right;">
<div style="text-align: right;">
<i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;">dos
libros das festas de Guadalupe.</span></i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<b><u><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Fundación do Pósito de Pescadores<o:p></o:p></span></u></b></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Ata a fundación do Pósito, os mariñeiros permaneceran
indiferentes ao movemento industrial e apartados das organizacións obreiras. En
xeral, non sentiran a necesidade de constituír verdadeiras asociacións para resolver
os problemas que a diario se lles presentaban.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Durante os anos 1915-1922, nun ambiente propicio para a
loita social, nos principais portos organizáronse sociedades de resistencia coa
finalidade de alcanzar certas melloras (en Rianxo a <i>Asociación de Marineros
y Productores en General; </i>a <i>Unión Obrera </i>e a<i> Pinera Marítima</i>).
Estas sociedades alcanzaron unha formidable notoriedade, non obstante, todo se
foi evaporando ata chegar á disolución de todas elas e á desmoralización dos
socios, aparecendo neles certo resentimento contra toda clase de
asociacionismo.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Don <b>Alfredo Saralegui Casellas</b> (Ferrol,
1883-Madrid, 1961), en 1915, presenta un proxecto de creación de Pósitos para
pescadores (acollido favorablemente polo Instituto de Reformas Sociais), coa
finalidade de que o mariñeiro se asociara en cooperativas, para chegar á
supresión dos intermediarios e á realización de funcións relacionadas coa
explotación da industria marítima, dedicando as ganancias a fins de previsión
social e a beneficiar ao consumidor abaratando os produtos da pesca.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Dos labores de expansión encargouse o propio Saralegui,
quen se acercou a diferentes portos para pregoar as vantaxes que traía consigo
o asociacionismo dos Pósitos. Comezou polas rías galegas, onde creou o de
Cambados, en 1917. Os de Rianxo e Carril
logrou fundalos en xuño de 1919; o primeiro, baixo a presidencia de Luís
Rodríguez Losada, e unha comisión composta por Manuel Miguéns, Ramón Vicente
Losada, Fernando Alcalde, Manuel Figueira Martínez, Benito Fachado, Vicente
Sobradelo, Antonio Ramos, Juan Collazo e Juan Domínguez.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">En xullo de 1919, reúnense no domicilio social de <i>Acción
</i>(sociedade que estaba a levar a cabo unha campaña en favor do abaratamento
das subsistencias)<b> </b>un número importante de mariñeiros co obxecto de
constituír a entidade. Unha vez lido o seu regulamento, que fora escrito por
Arcos Moldes (en 1922 redactará un novo documento), inscribíronse 150
mariñeiros. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">No capítulo I, artigo 1º, especifican a intención de
perseguir o aumento do benestar e a ilustración do mariñeiro asociado. Tratarían
de organizar convenientemente a venda do peixe. Procurarían que os asociados
dispuxeran de diñeiro para conservar as embarcacións e as artes de pesca; así
como os efectos que necesitasen a prezos accesibles. Intentarían, tamén,
atender as necesidades de vellos e inválidos.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">O domicilio social sitúano na rúa Ancha, número 7;
posteriormente, pasará a un local da casa dos Dieste, da rúa de Abaixo.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">En 1923, ponse á fronte da entidade Mariano Rodríguez
Dios; na secretaría está Cesáreo Losada. En 1925 compran unha casa na Ribeira
por 3.000 pesetas, para no seu día construír unha nova sede social. Finalmente lograrán
edificar un edificio de planta baixa e grandiosa terraza, para dedicalo a
centro de ensinanza; a opinión pública lamentouse do pouco acerto acadado en
canto ao “<i>salón de clases, por ser muy reducido</i>”. O costo total ascendeu
a unhas 20.000 pesetas. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">En 1928 comezan os problemas entre os asociados. A
entidade era vítima de certas anormalidades e a man “<i>de la usura hace que el
sudor de estos pescadores sea repartido entre los intermediarios</i>”. A finais
dese ano asume a presidencia Juan Ordóñez Ces. As anomalías continuarán, e o
malgastar tamén; incluso funcionaron dúas xuntas directivas a un tempo,
chegando a ser focos ou “<i>semillero de rencillas y malquerencias en evidente
oposición a los verdaderos fines de tan benéficos establecimientos”.</i><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<b><u><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Sección Cultural-Escola de Orientación Marítima<o:p></o:p></span></u></b></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Dentro da “Sección Cultural” do Pósito, existía un
regulamento especial, datado en outubro de 1921, que recollía como obxectivo
aumentar a cultura dos asociados. Fomentarían a lectura, conferencias,
proxeccións cinematográficas, teatro, concertos, veladas musicais e literarias,
etcétera. Terían ao seu cargo unha biblioteca e formarían un museo escolar de
pesca.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Nesa data (1920), xa lograran crear unha escola
particular de coñecementos xerais e de ensinanza para a obtención do título de
patrón de pesca, entre os fillos dos asociados. Era gratuíta, xa que acadaran
unha subvención da Caixa Central de Crédito Marítimo (durante tres anos, o
citado organismo abonará sen interrupción os haberes do mestre, ata a súa
nacionalización). Arcos Moldes, “constante amigo” de todos, mostrou a súa
algarabía publicamente e chamará aos rianxeiros a asistir á escola: imprime
unhas follas nas que razoa os beneficios enormes que para Rianxo lograra o
Pósito coa creación da escola; segundo el, este novo centro de cultura,
axudaría de forma significativa a redimir da escravitude e ignorancia á clase
mariñeira.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Despois de levar funcionando máis dun ano,
“indebidamente” segundo se dixo, a escola foi denunciada por Santiago Amigo,
mestre nacional, logrando que o Inspector de Ensinanza procedera á súa clausura
mentres non estivera autorizada. Con todo, os dirixentes do Pósito poñen un
anuncio na prensa, en febreiro de 1921, na busca dun mestre de escola; decisión
que será recorrida ao reitor da Universidade de Santiago, por outro mestre (da
escola nacional de nenos do 1º distrito de Padrón), Joaquín Castaño González,
natural de Rianxo, mentres non fora designado para tal cometido un mestre
nacional. É o intre dos comezos da legalización e dos trámites para que a
escola fose recoñecida oficialmente.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">En novembro de 1921, o presidente Mariano Rodríguez Dios
solicita do Reitor da Universidade de Santiago, a debida autorización. Designan
para dirixila a Cesáreo Losada Figueira (fillo de Florentino Losada Caamaño e
Juana Manuela Figueira, residentes na rúa de Arriba), exalumno interno de 2º
ano de Sagrada Teoloxía e exprofesor de Colexios de 1ª e 2ª Ensinanza.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">O local, duns 48 metros cadrados, situado na parte baixa
da casa dos herdeiros de Eladio Dieste Muriel, na rúa de Abaixo número 1, con
entrada polo paseo da Ribeira e pola calella da Travesía, conta co beneplácito
da alcaldía en canto a salubridade, seguridade e hixiene. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">A nivel nacional, os Pósitos proporán que as vacantes de
mestres nas escolas marítimas fosen cubertas por mestres comprendidos na escala
xeral do Maxisterio. A nacionalización destas escolas é decretada en agosto de
1927. A ensinanza seguiría sendo a primaria, cunha orientación marítima
pesqueira. Por outra banda, os mestres recibirían un cursiño deses
coñecementos; convócase o primeiro, en abril de 1928, sendo un dos asistentes <b>Antonio
Cerdá Alemany</b>, de 30 anos, que rexentara a escola de Sobrejos-Ponga
(Oviedo), quen será o elixido para a vacante de Rianxo, en xullo de 1928.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Toma posesión en setembro. Coincidindo coa apertura do
curso escolar e a festividade da Virxe dos Dolores, celébrase un acto que
quedará “<i>grabado con letras de oro en el corazón de los habitantes de este
pueblo</i>”. Consistiu nunha reunión da xunta local de ensinanza, mestres,
elementos civís, militares e eclesiásticos, no salón de sesións do Consistorio,
na que se lles regalou uns premios aos nenos máis sobresaíntes do curso
anterior. Posteriormente, e aos acordes da banda de música, a cargo de José
Rodríguez o “Requinto”, dirixíronse ao novo local escolar, situado no edificio
do Pósito, que fora “reconstruído” na Ribeira, para ser bendicido polo crego
Fariña Garabán, “<i>resultando el acto más emocionante y culto de cuantos se
han celebrado en este pueblo</i>”.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">En agosto de 1934, Cerdá Alemany marcha de Rianxo, para
fixar a residencia en Tortosa-Tarragona, onde seguirá exercendo de mestre.
Estaba casado e tiña un fillo.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Foi substituído por <b>José Peón Martínez</b>, casado coa
mestra de Ourolo-Taragoña, Araceli García Anca. Exerce ata comezos dos 50. <b>Eduardo
Sánchez Otero</b> será o seu substituto.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<b><u><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Antonio Cerdá Alemany, durante a
depuración franquista<o:p></o:p></span></u></b></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Natural de Sella-Alicante, partido xudicial de
Villajoyosa. Afíliase á Falanxe en Tortosa, en maio de 1938, cando levaba sen
cobrar tres meses, “y sin auxilio de nuestras familias”.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Na depuración de mestres, levada a cabo durante a
contenda civil, foi imputado polo delito de auxilio á rebelión militar no pobo
de Santa Bárbara, territorio da provincia de Tarragona. Na súa defensa
presentou varios informes, un deles do crego de Rianxo Don José Benito Fariña,
quen fixo constar que, durante a súa estancia na localidade, “<i>ha observado
siempre excelente conducta moral, social y política, siendo además fiel
cumplidor de sus deberes religiosos: en junio de 1934 celebró con gran
solemnidad la primera comunión de su hijo Antonio (...) gozaba aquí de la
general estimación y aprecio”</i>. Sen embargo, o alcalde e o comandante da
Garda Civil de Tortosa afirmaron que pertencera a <i>Izquierda Republicana</i>,
mostrando simpatía polo partido Socialista Unificado de Cataluña. Incluso
varios dos seus compañeiros mestres aludiron a que “<i>era muy rojo</i>” e fora
“<i>promotor y alma del movimiento revolucionario. Antes del Movimiento lanzaba
los niños a la calle con pancartas revolucionarias”.</i><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoBodyText" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">En 1940 foi suspendido de emprego e soldo durante ano e
medio e inhabilitado para cargos directivos na Ensinanza<o:p></o:p></span></div>
</div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-62796785183866490762013-03-30T14:57:00.001-07:002013-03-30T15:02:12.767-07:00Notas sobre a sociedade “Hijos de Rianjo”, fundada en Bos Aires en 1911<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMqsqiaHSStA7iLd14SiXuuDwyGcUd762bw3IxFpgyNDYRvMcyANBEOhkpgsadHZitAqAqr-5t7ycOi3RxIM8v_rnpaKYHRKxoKbxOkPVxpaTlbFkQto6SLY93b5WN52yBE57yTTA8BkA/s1600/CAMI%C3%91O+FESTA.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMqsqiaHSStA7iLd14SiXuuDwyGcUd762bw3IxFpgyNDYRvMcyANBEOhkpgsadHZitAqAqr-5t7ycOi3RxIM8v_rnpaKYHRKxoKbxOkPVxpaTlbFkQto6SLY93b5WN52yBE57yTTA8BkA/s320/CAMI%C3%91O+FESTA.jpg" width="238" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<div style="text-align: justify;">
<i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Xosé
Comoxo</span></i></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">A crise profunda pola que pasaba Galicia, fixo que nos
primeiros anos do século XX a </span>emigración, especialmente a Bos Aires, fora unha
constante. De Rianxo saían do porto de Vilagarcía ducias de homes, mulleres e
familias enteiras; os que quedaban, ou ben era por falta de diñeiro para
afrontar a viaxe ou por falta de decisión. Entre os que marcharon figuran o
gaiteiro, o director da banda de música (José B. Piñeiro) e o destacado redactor
do semanario conservador <i>El Barbero Municipal</i> (Rañó Alcalde).</div>
</div>
<o:p></o:p><br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Os centos de emigrados, unha vez asentados, deciden crear
o 6 de abril de 1911 unha sociedade que chamarán “<b>Hijos de Rianjo</b>”. A
comisión directiva estaba formada por catorce persoas, figurando na presidencia
Manuel Domínguez García. Querían imitar o bo facer dos fillos de Lalín,
asociados no centro “Hijos del Partido de Lalín”.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 12.0pt; mso-hyphenate: none; tab-stops: -36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Os conservadores locais, a través do
seu periódico, non tardan en mandarlles un recado: “<i>Acordaos, </i></span><i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; letter-spacing: -.1pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Arial;">sí, que Rianjo sufre
persecución de la justicia, que está bajo el poder del peor de los Poncios
liberales, para befa y escarnio de la sacrosante libertad</span></i><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; letter-spacing: -.1pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Arial;">”. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Un dos propósitos da sociedade era xuntar cartos coa
finalidade de construír e soster un asilo para os pobres da súa vila natal, e
contribuír a realzar as festas de Guadalupe. En abril de 1912, xa proxectaban
celebrar unha velada artística en honor de Castelao, polos seus logros
pictóricos. Nunha carta que lle envían a Arcos Moldes, mostran interese por
acadar unha obra do rianxeiro “<i>para exponerla y admirarla nosotros aquí, así
como el trazado del escudo que habrá de ostentar nuestro Centro</i>”; sería o
mellor medio, segundo eles, de atraer aos “<i>elementos aún dispersos,
haciéndolos entrar definitivamente en el núcleo común, para bien de todos y
honor de nuestra villa</i>”.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">A ese efecto, a comisión directiva inicia unha
subscrición entre os asociados. Se Castelao aceptara, o cadro presentaríano ao
público no salón “Centro de Almaceneros”, durante unha velado na súa honra.
Nese ano non foi posible.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">O pintor descúlpase por non poder cumprir co desexo de
todos. Promételles que se poñería a traballar para compracelos de forma
gratuíta; procuraría que o cadro fose o mellor “<i>que hasta el presente haya
producido</i>”. É o intre no que os emigrados envían a Rianxo un busto en bronce
de Castelao como obsequio.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">O lenzo prometido chega a Bos Aires, por medio do
emigrado Luís Lorenzo, e será presentado ao público en abril de 1913 nos amplos
e elegantes salóns do “Centro Almaceneros”. O cadro, que na actualidade leva o
nome de “Camiño da festa” (depositado no Centro Galego), foi presentado por
José R. Lence, director de <i>El Correo de Galicia</i>: <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 9.0pt; letter-spacing: -.1pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Arial;"><i>“El
cuadro de Castelao es notable. Se ve en él un paisaje gallego (...) Y en el primer
término, destacándose con gallardía sobre el paisaje, veis un músico ciego, el
clásico músico ciego de todas las fiestas galaicas. Los trazos de la figura son
enérgicos (...) Marcha el ciego apoyando su mano siniestra en el hombro de un
rapaz que le sirve de lazarillo...”</i><o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; letter-spacing: -.1pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Arial;">Ao
comezar o segundo aniversario do centro, os ánimos dos asociados estaban algo
alterados. O presidente é obxecto de críticas por non aterse ao regulamento, e
será relevado. Tamén sae o tesoureiro Ramón Piñeiro Jamardo. O horizonte da
sociedade non estaba claro e, de seguir así, o fracaso sería inevitable.
Prodúcense algunhas baixas. Colle a presidencia Cándido Abuín e a
vicepresidencia, Manuel Otero, de Taragoña. Con todo, en 1913 tiñan o propósito
de fundar escolas en Rianxo para os nenos pobres; incluso celebran as festas de
setembro cunha gran función de baile no salón “<i>Les Enfants de Beranger</i>”.<o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; letter-spacing: -.1pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Arial;">Os
desanimados, entre os que están varios das diferentes parroquias rianxeiras,
deciden formar outro centro, en xullo de 1913, que pensaban denominar “<b>Centro
Protector Rianjo y sus Contornos</b>”; na iniciativa figura Vicente Otero
Castro e José María Iglesias Suárez, que será o presidente. <o:p></o:p></span></div>
</div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; letter-spacing: -.1pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: Arial;">Os do “<b>Centro
Hijos de Rianjo</b>”, deciden cambiarlle o nome á sociedade, e escollen o de “<b>Hijos
del Distrito de Rianjo</b>”. Con ese nome continuarán activos algúns anos.</span><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-75486643357019657552013-02-17T13:49:00.003-08:002013-02-17T14:17:01.507-08:00O HÓRREO DE DON MARIANO: VISIÓN DE CASTELAO E PROTAGONISMO DE BALTAR (e III)<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span lang="GL" style="font-size: 11pt;"><i>Xosé Comoxo</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Os feitos vistos por
Castelao<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Rematado o hórreo de Fincheira, de Don Mariano Rodríguez (pai de Castelao) despois de dous meses de traballo, o Concello, inspirado por Viturro, acorda multalo ao tempo que lle ordena a súa demolición, alegando, entre outras razóns sen
fundamento legal, a dicir de Castelao, "que “<i>esta clase de artefactos, situados a la faz de los
caminos, resultan de un pésimo gusto al ornato</i>”. Nada di o rianxeiro de que o pai non
solicitara o correspondente permiso de obra. No Concello tiñan orde do gobernador interino
(presidente da Audiencia da Coruña), que resolvera o asunto conforme ao acordo municipal e “después de oir el luminoso informe de la Comisión provincial,
de la que es secretario el señor Viturro”. </span><br />
<span style="font-size: 11pt; text-indent: 35.4pt;">O alcalde ordenou que nun prazo de
24 horas fose derribado o referido hórreo, evitándoo o pobo enteiro, especialmente as mulleres,
ao botarse á rúa; “viendo las autoridades que no sería posible realizar el
derribo sin que allí ocurriesen desgracias. Las mujeres, sobre todo, ¡oh
mujeres de mi tierra!, estaban decididas a todo”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<i><span style="font-size: 9.0pt;">“Yo, que sé cuánto me
quieren en mi pueblo, no fui allá porque en mi pueblo no está el señor Viturro
ni su representante en la Corte. En mi pueblo no encontraría más que a unos
desgraciados firmones, tan firmones como los de la capital de provincias, pero
más pobres, más desgraciados y más ignorantes. No; iría allí si encontrase al
mismo cacique ejecutando la obra”.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Estaba convencido Castelao de que a partir dese intre o pobo non deixaría que
a demolición se levara a cabo, “sin su protesta con el puño cerrado”. “</span><span style="font-size: 11.0pt;">Quizá el cacique intente derribar otra vez el hórreo,
apoyándose en la ley. Pero ¿cómo es posible que le ley autorice el derribo,
cuando la ley permite a mi padre construir cuantos hórreos quiera dentro de su
finca?<i><o:p></o:p></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> O
rianxeiro recorre ao diario independente <i>El Sol</i>, de Madrid (onde
colaboraba cos seus debuxos) para que defendera ao seu pai, “</span><i><span style="font-size: 11.0pt;">no para mantener en pie un hórreo, sino para defender
los derechos de un ciudadano y evitar que los paisanos míos, tan buenos y tan
generosos, expongan por segunda vez sus vidas. Y ya sabemos que el caciquismo,
antes de perder su omnipotencia, prefiere que corra la sangre</span></i><i><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">”.</span></i><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> A groso modo, esa foi a explicación de Castelao.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Don Ángel Baltar o
verdadeiro protagonista<o:p></o:p></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> Don Ángel, que pasaba uns días de vacacións na súa casa
de Tanxil, ao decatarse dos altercados, acercouse rapidamente a Fincheira,
logrando calmar á irritada multitude, baixo a promesa de que o hórreo non sería
derribado. En tal sentido, enviará un telegrama de protesta ao gobernador civil
(con copia ao xornal <i>El Ideal Gallego, </i>que publicará<i> </i>o 12-8-1919)
dando a súa versión do acontecido:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> </span><i><span style="font-size: 10.0pt;">“Por hallarme
accidentalmente en la villa de Rianjo, tuve ocasión de presenciar el inaudito
atropello que hoy intentaron consumar las autoridades locales en una finca de
la propiedad del ex alcalde Don Mariano Rodríguez padre del gran caricaturista
Castelao, derribando un hórreo recién construido dentro de la misma. Gracias a
la prudencia de la Guardia civil, requerida por las autoridades para amparar a
los encargados de cumplir la arbitraria y bárbara orden, no ocurrió en aquella
villa un día de luto; pues el vecindario en masa, indignado agrupóse en actitud
levantisca a la puerta de la finca e inmediaciones, dispuesto a impedir el
atropello, obligando a retirarse al delegado del alcalde y a los canteros forasteros
que iban a realizar el derribo custodiados por la Benemérita.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><span style="font-size: 10.0pt;"> El
que suscribe apaciguó los ánimos de la muchedumbre irritada, bajo promesa de no
consumarse el atropello.<o:p></o:p></span></i></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<i><span style="font-size: 10.0pt;"> El
vecindario ruega a V.S. por conducto mío que intervenga en el asunto y envíe un
delegado imparcial o el teniente de la Guardia civil del inmediato puesto de
Padrón para resolver la cuestión en justicia. <b>Ángel Baltar Cortés</b>,
Cirujano Hospital Santiago</span></i><i><span lang="GL" style="font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;">”</span></i><span lang="GL" style="font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Como consecuencia do telegrama, o gobernador civil (señor Garrido)
telegrafía ao alcalde rianxeiro, </span><span style="font-size: 11.0pt;">“ordenándole
suspenda el derribo del hórreo, propiedad de D. Mariano Rodríguez, que se
proponía llevar a cabo la referida autoridad municipal, ofreciendo para calmar
los ánimos del excitado vecindario, solucionar el conflicto, dentro de la más estricta
justicia”</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="font-size: 9.0pt;">“<i>Al alcalde de Rianjo ofició el gobernador civil
ordenándole que se abstenga de adoptar medida alguna acerca del hórreo
propiedad de don Mariano Rodríguez Dios, sin obtener previamente la
autorización gubernativa”<o:p></o:p></i></span></div>
<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="font-size: 9.0pt;">(<i>El Orzán</i>, 20-8-1919 e <i>El Noticiero Gallego</i>,
21-8-1919)<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> O gobernador non só recibirá o telegrama de Baltar; tamén
os da sociedade “Acción” lle enviaran outro (ao igual que ao Ministro de
Gobernación), nestes termos:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<i><span style="font-size: 10.0pt;">“Gobernador
civil.-Sociedad Acción de Rianjo, protesta ante V.S. del derribo ilegal del
granero consabido que pueblo no consiente. Ruega además solución definitiva
favorable a evitar día funesto”.-Presidente, Eugenio Bermúdez.<o:p></o:p></span></i></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-3592248646710931252013-01-28T08:13:00.001-08:002013-01-28T08:13:50.854-08:00O POLÉMICO HÓRREO DO PAI DE CASTELAO (II)<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span lang="GL" style="font-size: 11pt;"><i>Por Xosé Comoxo</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"><br /></span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Os acontecementos</span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> Cando os traballos para levantar un hórreo en Fincheira estaban
a piques de rematar, despois de dous meses, o Consistorio pídelle o permiso correspondente
ao propietario, Mariano Rodríguez Dios, pai de Castelao. Ao non recibilo, paralizan a obra. O tema é tratado na sesión
ordinaria do 19 de xuño de 1919, e, despois de que o alcalde puxera ao tanto
aos concelleiros sobre a liberdade que se tomara o refrido Mariano Rodríguez de
construír un hórreo “</span><span style="font-size: 11.0pt;">a orilla de la calle
principal de Fincheira sin haber obtenido el oportuno permiso del Ayuntamiento</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">”. Ao respecto, os rexedores dispoñen
o seguinte:<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<b><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Considerando</span></b><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> que o interesado </span><span style="font-size: 11.0pt;">“se ha permitido
construir el expresado granero sin previa licencia del Ayuntamiento”</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">; que o seu emprazamento </span><span style="font-size: 11.0pt;">“se halla a orilla de la calle principal de Fincheira
continuación de la del Hospital por las cuales tiene su tránsito general el
vecindario de la parroquia de Leiro y por cuya vía está proyectado el camino
vecinal recientemente concursado por este Ayuntamiento con subvención del
Estado, cuya proposición fue aceptada”; e que “esta clase de artefactos
situados a la par de los caminos públicos resultan de un pésimo efecto al
ornato público, además interrumpe la alineación general de construcción de
edificios habitables”. <b>Acordan</b> “que se proceda a la demolición del
repetido granero, imponiendo a Don Mariano Rodríguez Dios la multa de quince
pesetas y facultando al alcalde para dictar las providencias que estime
oportunas hasta la ejecución de este acuerdo, el cual será notificado al
interesado”. <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">O 7 de agosto, os concelleiros danse por informados do comunicado do
gobernador civil, asinado o día 1, no que confirma “</span><span style="font-size: 11.0pt;">en todas sus partes, después de oído el informe de la
Excma. Comisión Provincial, el acuerdo adoptado por el Ayuntamiento en sesión
de 19 de junio último referente al derribo de un granero construido sin
autorización por Don Mariano Rodríguez Dios y la multa de quince pesetas que le
ha sido impuesta”. </span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">En consecuencia, e de acordo co artigo 195 da Lei Municipal, dispón o seu
derribo, concedendo amplas facultades ao alcalde para ditar as providencias
necesarias e facer uso da súa autoridade </span><span style="font-size: 11.0pt;">“en
representación del Ayuntamiento hasta llevar a cabo dicho derribo y hacer
efectiva la corrección impuesta</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">”.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> Chegado o intre da súa demolición, unha parella da Garda
civil, o alcalde de Barrio e uns canteiros de Asados emprenden o camiño cara ao
lugar para intentar botalo a baixo, atopando a inmediata oposición do propietario.
Ao mesmo tempo, e ante o acontecemento, unha parte do pobo foise xuntando nas
inmediacións coas intencións claras de interferir nos traballos de derribo (sen
dúbida porque non esqueceran a axuda prestada por parte de Castelao, médico de
profesión, durante a gripe pasada). Lográrono a base de berros e algunha que
outra pedrada “escapada de manos </span><span style="font-size: 11.0pt;">de
alguno que ya hervía por entrar en baile</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">”. O espectáculo foi cualificado de “cómico lírico
y algo espeluznante, con vistas a lo trágico que pudo traer un resultado muy
serio y un día de luto para Rianjo”. Sen dúbida, como explicaremos, o papel do
cirurxián Don Ángel Baltar contribuíu a que os acontecementos non revestiran máis
gravidade.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> Para o correspondente do xornal <i>Galicia Nueva</i>, o
pai de Castelao debía saber, </span><span style="font-size: 11.0pt;">“porque ya
fue alcalde, que no se puede obrar con vistas a la calle sin permiso y la
alcaldía debe saber también que ella no es nadie para entrar en casa ajena
contra la voluntad del dueño”.</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> O principio de autoridade non fora respectado, e o
hórreo “</span><span style="font-size: 11.0pt;">debe venir al suelo aunque
después vuelva a levantarse en el mismo sitio”.<o:p></o:p></span></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-62852805324955045192013-01-02T13:18:00.000-08:002013-01-02T13:30:22.944-08:00O RIANXO DE 1919 E A CUESTIÓN DO HÓRREO DO PAI DE CASTELAO (I)<div align="center" class="MsoNormal" style="text-align: center;">
<span style="font-family: inherit; font-size: 11pt; text-align: justify;">Por Xosé Comoxo</span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<i><span lang="GL" style="font-family: inherit; font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;">Os canteiriños de Asados, <o:p></o:p></span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<i><span lang="GL" style="font-family: inherit; font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;">gañaban catro pesetas,<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<i><span lang="GL" style="font-family: inherit; font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;">saíulles o conto furado,<o:p></o:p></span></i></div>
<div align="right" class="MsoNormal" style="text-align: right;">
<span style="font-family: inherit;"><i><span lang="GL" style="font-size: 9.0pt; mso-ansi-language: GL;">levaron catro puñetas”</span></i><i><span lang="GL" style="font-size: 10.0pt; mso-ansi-language: GL;"><o:p></o:p></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrc9iuk-4jykBb7QJ1vylWvNhM9AusdLUkFRAvMBAMKXl8HHKGXw301fHx4727CJDbYdTtMb5i2xPN5y_dQKyLfF1vEMTRgXWwcyZ3vUdii-5YtN-ckUJFEuBG436AqiLNDrZiuTQRMw4/s1600/71+Arcos.tif" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgrc9iuk-4jykBb7QJ1vylWvNhM9AusdLUkFRAvMBAMKXl8HHKGXw301fHx4727CJDbYdTtMb5i2xPN5y_dQKyLfF1vEMTRgXWwcyZ3vUdii-5YtN-ckUJFEuBG436AqiLNDrZiuTQRMw4/s320/71+Arcos.tif" width="200" /></a><span style="font-family: inherit;"><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> A crise pesqueira pola que atravesaba Rianxo había máis
de catro anos, xunto cos estragos da gripe pasada, complicaba a situación.
Dicíase que o pobo estaba a pasar fame, como corroboraban as xentes que viñan
das aldeas a vender algún produto do campo, que afirmaban que todos os días ao
anoitecer aparecían nas súas portas pedindo persoas “</span><span style="font-size: 11.0pt;">que nunca creían llegarían</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> a ese caso”. Para colmo, o mal
tempo de finais de febreiro de 1919, impedía dedicarse ás faenas do mar. Non
había taxa para nada, cada comerciante vendía os artigos de primeira necesidade
a prezos escollidos de maneira aleatoria; por exemplo, a fariña estaba na praza
a 44 reais o ferrado e a libra de carne, a 1,20 pesetas, algo desorbitado. As
autoridades locais permanecían impasibles.<o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: inherit;"><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> </span><i><span style="font-size: 9.0pt;">“Los señores que
todos los años venden el maíz en la actualidad todavía tienen sus hornos
cerrados esperando más alza en el precio, habiendo dicho uno de ellos que este
año se habría de pagar a 3 duros ferrado”<o:p></o:p></span></i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: inherit; font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"> Quen si lideraba unha activa campaña en favor do
abaratamento das subsistencias, era a asociación conservadora “Acción”. No seu
seno nomean a cinco vocais para representar á clase obreira na xunta local de
subsistencias (cando no Concello xa se adiantaran designando a outros cinco). O
ambiente político imperante, no intre que nos ocupa, era tenso. Os mariñeiros,
pola súa parte, congréganse no Campo de Abaixo, fronte ao Consistorio, para
solicitar do alcalde que procure acadar a rebaixa dos prezos das subsistencias e
que a xunta local traballase para o seu abaratamento.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: inherit;"><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Nas rúas aparecen, en pleno verán de 1919, unhas follas anónimas que
recollen, con todo luxo de detalles e con palabras duras, a </span><span style="font-size: 11.0pt;">“vida, pasión y casi muerte de todas nuestras
autoridades municipales”</span><span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">; o obxectivo principal era que a veciñanza non pagara o
imposto de Consumo, mentres o reparto non fora confeccionado “</span><span style="font-size: 11.0pt;">con arreglo al proyecto del Señor Besada, por ser el
que aquí han amañado ilegal a todas luces”. <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: inherit; font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Dada a situación, ese ano os Carnavais pasan desapercibidos na vila. Tan só
unha comparsa, dirixida por Arcos Moldes, recorreu as rúas, sen que puideran
lucirse os compoñentes a causa do mal tempo.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: inherit; font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;">Para colmo, o popular “Fariña” morre sen que ninguén se decatara da súa tráxica
situación. Os veciños ao ver que non saía da casa, entraron na vivenda e
atopárono sen vida na cama. Castelao perdeu a un dos seus modelos predilectos.
Ao enterro acudiu o pobo en masa con todas as autoridades á cabeza.<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11.0pt; mso-ansi-language: GL;"><span style="font-family: inherit;"> O alcalde do momento era o liberal Manuel Pérez, que
estaba ás ordes de Estanislao Pérez Artime, a nivel padronés, e de Manuel
Viturro, na capital provincial. As súas diferenzas co pai de Castelao, Mariano
Rodríguez Dios, de tendencia conservadora, permanecían inalteradas desde 1910.
Eran tantas, que este último, á hora de edificar un hórreo na súa horta de
Fincheira, obviou o que a veciñanza neses casos realizaba de forma obrigatoria,
pedir no Concello a correspondente autorización, conforme o artigo 12 das
Ordenanzas Municipais vixentes.</span><o:p></o:p></span></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-43155883182966505772012-12-25T04:45:00.001-08:002012-12-25T04:45:13.580-08:00O RIANXO INDELEBEL: FONTE DO CAMPO<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL"><i>Xosé Manuel Romero</i></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<b> FONTE DO CAMPO</b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: left;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiltIQ_7PSUZ8SPUkRUl2t8Vnadcv1_rXPSDbbvKULhf1WvWq1WCVEiUOTzUu9ypW6BtJII21Htwvggd-CZv94VcBrRv7TjmhWMsS7LfAkg_-syDg2-vcpq4Q2-0h26z2lEgnQON2SZaBs/s1600/fonte.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="299" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiltIQ_7PSUZ8SPUkRUl2t8Vnadcv1_rXPSDbbvKULhf1WvWq1WCVEiUOTzUu9ypW6BtJII21Htwvggd-CZv94VcBrRv7TjmhWMsS7LfAkg_-syDg2-vcpq4Q2-0h26z2lEgnQON2SZaBs/s320/fonte.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">Antiga Fonte do Campo ergueita e señorial,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">inesgotable fervenza da nai dos
manantiais,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">catro canos espallando auga os puntos
cardinais,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">catro augas diferentes refrescándome o
padal<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">nun simétrico pilón de perpiaño hexagonal,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">as do sur madrugadoras, as do leste
estivais,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">as do norte marusías, as do oeste
nocturnais,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">auga que flúe das entranas do Rianxo
inmemorial<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">Non é insípida auga que esmorece nos
padais<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">nin invisible ringleira na alameda
municipal,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">tampouco ten seu arrecendo, indiferenza
nasal,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">ten o enxebre sabor dos rianxeiros
xeniais,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">a Arousa dálle aromas das algas e dos
areais<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">e o Barbanza ponlle as cores do alecrín e
o pinal,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">eterna Fonte do Campo, ergueita e señorial,<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL">mesma auga que beberon os parentes
ancestrais.<o:p></o:p></span></div>
XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-25572094048202975352012-12-20T13:52:00.002-08:002012-12-20T13:52:18.430-08:00AIRIÑOS NO TEATRO PRINCIPAL DE SANTIAGO<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4Kd8U0ozDjuwzy3weIXohrh5__xYRFbd0PnzBHzjxE5i-MMI4-bdMZ0sTI0cceD4oCMeeRclgiqRkeQ6sSwN0TOKfWLE_bKf4wgIrQvrpbSidPaebw8N0vs8iWUVoumB7b_TglKWd41c/s1600/asados.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4Kd8U0ozDjuwzy3weIXohrh5__xYRFbd0PnzBHzjxE5i-MMI4-bdMZ0sTI0cceD4oCMeeRclgiqRkeQ6sSwN0TOKfWLE_bKf4wgIrQvrpbSidPaebw8N0vs8iWUVoumB7b_TglKWd41c/s320/asados.jpg" width="226" /></a></div>
<br />XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-76473057602870692152012-09-03T12:45:00.000-07:002012-09-03T12:46:42.736-07:00BALADA DE LAS BRISAS NOCTURNAS<em>Por Faustino Rey Romero</em><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: Verdana; font-size: 10pt; mso-ansi-language: GL;"><o:p> </o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">Han pasado en la noche serena<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">en errar de perpetua nostalgia,<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">derramando murmullos y aromas<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">las plácidas auras.<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;"><o:p> </o:p></span><br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">Peregrinas de todas las sendas,<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">sin hogar, ni cariño, ni patria,<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">¿buscan algo, tal vez, en el mundo<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">que calme sus ansias?<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">Sobre el mar que yacía en letargo,<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">desplegaron un día sus alas;<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">despertose el gran monstruo y las
hizo<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">huir espantadas.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">Al sentirlas pasar quejumbrosas,<o:p></o:p></span></div>
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">una pena infinita me embarga,<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">porque el triste afanar de mi vida<o:p></o:p></span><br />
<span style="font-family: Verdana; font-size: 9pt;">me dicen las auras.<o:p></o:p></span><br />
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: Verdana; font-size: 10pt; mso-ansi-language: GL;">(<i>Sonata
Gallega</i>)<o:p></o:p></span></div>
<span lang="GL" style="font-family: Verdana; font-size: 10pt; mso-ansi-language: GL;">(Invierno
1944-1945, 5ª publicación de Céltiga)<o:p></o:p></span>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-35850919011501549802012-06-11T11:27:00.000-07:002012-06-11T11:27:02.467-07:00GUERRA DA INDEPENDENCIA: A CIDADE DE TUI CONTRARIA A QUE SE LLE CONCEDA A VIGO O TÍTULO DE CIDADE LEAL E VALEROSA<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><em>Xosé Comoxo<o:p></o:p></em></span><br />
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmqmFy6pBxGznYDo1oJGJTIOgOT-sODTtw_4kfKGIvtVYYUD07CZrIVu4wGG8l0ioAAQ_3T_94qxaDUTC89pdNlxu7Wv2k3t5RsSzoMIfX4WJLSG83qRVNbveVJMk2fmlrhe7Ijcore6s/s1600/img_fondos_unviaje001%5B1%5D.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="146" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhmqmFy6pBxGznYDo1oJGJTIOgOT-sODTtw_4kfKGIvtVYYUD07CZrIVu4wGG8l0ioAAQ_3T_94qxaDUTC89pdNlxu7Wv2k3t5RsSzoMIfX4WJLSG83qRVNbveVJMk2fmlrhe7Ijcore6s/s200/img_fondos_unviaje001%5B1%5D.png" width="200" /></a><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">A Moi Noble e Moi Leal cidade de Tui, unha das de voto en
Cortes do Reino de Galicia, e capital da provincia, decátase, en marzo de 1811,
dunha Real Cédula expedida polo <i>Supremo Consejo de Regencia</i>, na
que lle conceden a Vigo (comprendida no distrito provincial tudense) o “<b>honorífico
título de Ciudad, Leal y Valerosa por sus señalados servicios, heroica lealtad
y esforzado denuedo en defensa de la independencia Nacional”</b>. En
consecuencia, os vigueses esixíanlle á cidade de Tui que a recoñecese baixo o
mesmo ditado, co tratamento de Señoría (“que por Ley solo compete a las ciudade
cabezas de Reyno u de voto en Cortes”). Estrañábanse os de Tui de que esa Real
Cédula non se lle enviase directamente a eles pola Superioridade, xa que “no se
hubiese juzgado necesario su previo informe”.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-indent: 35.4pt; text-justify: inter-ideograph;">
<br /></div>
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Por outra parte, sabedores
de que tal Privilexio lles fora outorgado baixo “<b>el equibocado presupuesto
de atribuirse a los habitantes de Vigo la conquista de aquella Plaza, acordó
desde luego (...) obedecer rendidamente la Real Cedula, y suspender su
cumplimiento hasta que instruido VM de la representacion que al intento hizo el
Caballero Diputado en Cortes por las ciudades de Galicia se dignase resolver lo
combeniente. Y quando era de esperar que Vigo se aquietase mientras el asumpto
estaba pendiente; se ven a su instancia compelidas esta y demas capitales del
Reyno al cumplimiento de la expresada Real Cedula por una Provision de su Real
Acuerdo.<o:p></o:p></b></span></div>
<div style="text-align: justify;">
</div>
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 9pt;">(...)
No hay noticia señor en todo el Reyno de Galicia que la villa de Vigo hubiese
echo tan señalados servicios en defensa de la Nación que merezca ser
recompensada con preferencia a los demas pueblo gallegos: Las hay si de que
muchos de estos se distinguieron por hazañas prodigiosas y superiores a todo
encarecimiento. Si las Glorias que ostenta Vigo recaen sobre la conquista de
aquella Plaza, son enteramente supuestas y usurpadas; pues que es vien
constante no haber tenido sus havitantes enella otra parte, ni echo otro papel
que el de unos meros espectadores del resultado de la empresa intentada y
ejecutada por los Paisanos de los valles de Fragoso, Miñor y otros aiudados de una
corta porcion de Tropa. Al intrepido valor de estos Cuerpos y a la heroica
constancia con que a pesar del obstinado fuego del enemigo desde las murallas
de la Plaza y del inminente peligro de ser rodeados, sostubieron un penoso
asedio de muchas semanas, es a quien se debe la reconquista de Vigo. Díganlo
sino todos los Pueblos de sus comarcas y quantos vivientes han presenciado el
asedio y rendición de aquella Plaza. Díganlo tambien los jefes que mandaban la
tropa y paisanage. Declarenlo si es posible los mismos franceses echos alli
prisioneros, a quienes era aquel ominoso y combenzanlo los tristes aies y
gemidos que aun arranca del pecho de varias familias del Paisanage la perdida
de sus deudos en la toma de Vigo ¿Ni como era posible que sus habitantes dominados
entonces de los franceses hasta el momento mismo en que se rindió la Plaza se
atrebiesen a manifestar el menor indicio de Alarma, sin esponerse
necesariamente a sufrir los violentos y orrorosos golpes que la furia francesa
descargó sobre todos los Pueblos Alarmados, dejando enellos indelibles
monumentos de su barbara crueldad?. Todo el mundo sabe, conoce y ve que Vigo no
ha padecido alguno de tan funestos males y esta es una prueba nada equiboca de
su tranquilidad en aquella epoca. Tan lejos en fin estubieron de concurrir los
vecinos de Vigo a la conquista de la Plaza, que antes vien fue somormujada del
vulgo la conducta indiferente que en aquellas circunstancias mantubieron”<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;">Non trataban os de Tui de deslucir os
positivos servizos dos vigueses na defensa <strong>“de la común causa, que todo Pueblo
Español deve reputar propia, cooperando a ella sin otro interés que el bien de
la Patria”,</strong> nin opoñerse ás grazas que a Superioridade quixera dispensarlles, “<b>pero
no puede mirar con indiferencia que apropiandose glorias axenas, se aprobeche
de las gracias destinadas a la recompensa de sacrificios que hicieron otros
provincianos. Son muchos Señor, los pueblos gallegos que acreditaron su
acendrado patriotismo con extraordinarios esfuerzos de valor, excediendose asi mismos,
y pasando la raya de lo moralmente posible. Son muchisimos, sino son todos, los
que se manifestaron tan leales y trabajaron por lo menos otro tanto como Vigo,
y contemplandose todos ellos, los unos mas y los otros, no menos veneméritos
que Vigo, no será estraño se agravien y resientan de la concesion de una Gracia
exclusiva, que arguiendo un mérito exclusivo en aquel, desatiende, obscurece y
sufoca el de los otros...”<o:p></o:p></b></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Non era creíble que <b>“informado
de tan ciertos datos, el Supremo Consejo de Regencia dispensase el tal
Privilegio a Vigo en perjuicio de tantos pueblos acrehedores al público
aprecio, es si de sospechar que fuese sorprendido su Real ánimo con siniestras
velaciones, apoiadas tal vez en algunos vagos rumores esparcidos a larga
distancia de Galicia por algun interesado u emisario de Vigo aprobechando unas
circunstancias de graves y complicadas atenciones que no daban lugar a prolixas
investigaciones y formalidades”<o:p></o:p></b></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Son partidarios os
tudenses de que se revoque o privilexio concedido a Vigo, <strong>“como exorvitante,
caracterizado el vicio de obrrección y subrrección fundado en presupuestos no
ciertos y librado en perjuicio de tercero, causales todos ellos que por su
gravedad hacen justa y legal la rebocación que se solicita”.<o:p></o:p></strong></span></div>
<span lang="GL" style="font-family: "Trebuchet MS"; font-size: 10.5pt; mso-ansi-language: GL; mso-bidi-font-family: "Times New Roman"; mso-bidi-language: AR-SA; mso-fareast-font-family: SimSun; mso-fareast-language: ZH-CN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Desconfiaban
de que, se Vigo acadara a confirmación desa graza, era con miras “<strong>de hacerse
cabeza e independiente de esta Ciudad” de Tui.</strong></span>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-89950006998143058132012-06-09T14:38:00.000-07:002012-06-11T11:48:47.517-07:00GUERRA DA INDEPENDENCIA: AS REVOLTAS DO 30 DE MAIO DE 1808 NA CORUÑA, “PIDIENDO A VOCES LAS CAVEZAS DE BIEDMA Y FILANGERI”.<div style="text-align: right;">
<i><span lang="GL" style="font-size: 11pt; letter-spacing: -0.1pt;">Xosé Comoxo<o:p></o:p></span></i></div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: 12pt; margin: 0cm 0cm 0pt; mso-hyphenate: none; tab-stops: -36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span lang="GL" style="font-size: 11pt; letter-spacing: -0.1pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Nun
libro recente do historiador Xosé Ramón Barreiro sobre a Guerra da Independencia,
explica as revoltas acaecidas na Coruña o día 30 de maio de 1808, despois de
estudar un documento anónimo explicativo dos feitos.<o:p></o:p></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-size: 11pt; letter-spacing: -0.1pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>O
acontecido tamén foi recollido por un personaxe que viviu de cerca todo; trátase
de <b>Antonio de Alcedo</b>, mariscal de Campo, presidente da Xunta de Goberno
de Galicia. Redactou o texto cando o polémico Francisco de Biedma, de 76 anos, estaba en
Segovia , en pleno mes de novembro de 1808, moi “devil de salud” debido a unha
ferida que recibira no desembarco de Argés, e pretendía residir en Madrid, “en
consideracion de que este frio (segoviano) ha de dificultar mi
restablecimiento”. Pretensión que non lle foi aceptada pola Xunta de Goberno do
Reino.<o:p></o:p></span></div>
<div style="text-align: justify;">
<span lang="GL" style="font-size: 11pt; letter-spacing: -0.1pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Alcedo,
explícase así:<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: 12pt; margin: 0cm 0cm 0pt; mso-hyphenate: none; tab-stops: -36.0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsEOuBXhwEDtdkWK_mW4xUv4fXcbDpPAXTun6MkXWSzTgthXEOGfBktfnqH2drQWREPXBHUCcFzbyOoVW6mZdNC5cylPumimguFJm4Xc0IM_CuPOBO-6nQMhzu4rfMpAchwY1lLeY3qx8/s1600/acorunaplazadelaconstitucion1_440%5B1%5D.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjsEOuBXhwEDtdkWK_mW4xUv4fXcbDpPAXTun6MkXWSzTgthXEOGfBktfnqH2drQWREPXBHUCcFzbyOoVW6mZdNC5cylPumimguFJm4Xc0IM_CuPOBO-6nQMhzu4rfMpAchwY1lLeY3qx8/s200/acorunaplazadelaconstitucion1_440%5B1%5D.jpg" width="200" /></a><span style="font-size: 11pt; letter-spacing: -0.1pt; mso-ansi-language: ES;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-size: 10pt; letter-spacing: -0.1pt; mso-ansi-language: ES;">“Digo que hallandose el día 30 de
mayo de este año de Presidente de esta Real Audiencia, estando Yo en <strong>Palacio</strong>
como a las diez y media de la mañana para tomar el santo de el Comandante
General Dn Antonio Filangeri que havia entrado tres dias antes en esta Plaza,
nombrado por la Junta de Govierno que presidia el Señor Ynfante Don Antonio, se
conmovio y alborotó el Pueblo, agolpandose de tropel infinita Gente en la Plaza
de Palacio, apedreando las ventanas, queriendo forzar la escalera, y pidiendo a
voces las cavezas de Biedma y Filangeri. Viendo Yo que crecía cada vez mas el
tumulto y la gritería propuse que bajase alguno para hablar al Pueblo; pero de
los muchos oficiales y Cavalleros que estaban con el General ninguno se movió
ni dijo nada, por lo que me determiné Yo a bajar a la Plaza solo, y con mucha
dificultad y no sin riesgo logré introducirme entre la muchedumbre y clamar que
vinieran tres o quatro a tratar con migo; pidieron que se pusiese la vandera en
el Baluarte de la Puerta Real, y se hiciese la salva acostumbrada los dias de
Gala y inmediatamente hize llamar a un Ayudante de la Plaza y di orden de
executarse uno y otro, luego me pidieron armas para armar el Pueblo y que se
entregasen las Personas de Filangeri y Biedma, pero negandome a ello les dije
que yo no tenía mas armas que las precisas para defender la Plaza, como havia
Jurado para lo que contaba con ellos y los armaría; pero no para armar Mugeres
y muchachas, y estubiesen seguros que me tendrian siempre a la caveza hasta
perder la vida, y que los dos Generales eran fieles vasallos de el Rey y
verdaderos españoles que deseaban acreditarlo en defensa de la Justa causa de
que Yo respondía, y que no diesen credito a voces que nacian de los Franceses
para sembrar la discordia, ni manchasen el honor español ni el de Galicia.
Convencidos de estas razones prorrompieron todos en vivas y aclamaciones al
Governador, ofreciendo confiar en el como el mas verdadero español, y estar
siempre obedientes a sus órdenes asegurando no perturbar a Filangeri, Biedma,
Consul de Francia, cuyas casas havian embestido, ni a otro alguno retirándose,
y me han cumplido quanto ofrecieron.<o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; text-justify: inter-ideograph;">
<span style="font-size: 10pt; letter-spacing: -0.1pt; mso-ansi-language: ES;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>Bolví a Palacio y me hallé solo
por que el General Filangeri y quantos estaban con el escaparon por la huerta y
se embarcaron por un Postigo inmediato, a poco rato vinieron el Mariscal de Campo
Don Geronimo Verde y el Capitan de Artilleria Don Manuel Torrado que fueron los
únicos que me acompañaron y trabajaron en contener al Pueblo que nuevamente
bolvió a enfurecerse con la noticia de que en el Ferrol se estaban embarcando
en un Navío de Guerra seis mil fusiles para América por orden de Munat; y por
la orden que havia dado Filangeri para que marchase inmediatamente al Ferrol el
Regimiento de Navarra que havia mas de dos años que estaba de Guarnición en
esta Plaza, rompieron todos los vidrios y papeles de las paredes de Palacio
hicieron pedazos quantos muebles havia en el llevandose muchas cosas, y por
ultimo embistieron el Parque de Artilleria y sacaron todas las Armas que havia
en el. Cansados ya y en fuerza de mis persuasiones y de Verde y Torrado y de
haverles ofrecido que inmediatamente se desembarcaría los Fusiles y bolveria el
Regimiento de Navarra se aquietaron, y conseguimos que al dia siguiente sacando
en Publico el Retrato de nuestro Rey fuesen a mi lado los Generales Filangeri y
Biedma seguidos del Pueblo y victoreados por esto, y empezaron a bolver al
Parque las Armas que havian sacado y mandó la Junta que se havía formado de
orden de la Audiencia compuesta de las Autoridades que tenian empleo por el Rey
y de otras clases en numero de quarenta...”</span><span lang="GL" style="font-size: 10pt;"><o:p></o:p></span></div>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-38586236376236098042011-12-02T11:07:00.000-08:002011-12-02T11:08:47.700-08:00SANTIAGO, CAMINO Y META<em>Por Faustino Rey Romero (1954)</em><br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifQ8pCFHEH6dBBAIx357JB21o4pCU6eMF1xaYeCHZLCmdnirr_5AR-ad4G3ygFHKg8p8DVtZUb28Q_1EIwyaLe_crb8G6Go1d48qW-4raSzQOqy3viJkQ0u8du9_ZCwqXLNwHww8WZuwA/s1600/images%255B9%255D.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; cssfloat: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" dda="true" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEifQ8pCFHEH6dBBAIx357JB21o4pCU6eMF1xaYeCHZLCmdnirr_5AR-ad4G3ygFHKg8p8DVtZUb28Q_1EIwyaLe_crb8G6Go1d48qW-4raSzQOqy3viJkQ0u8du9_ZCwqXLNwHww8WZuwA/s320/images%255B9%255D.jpg" width="221" /></a></div><br />
De andar y de jornadas nos hablas siempre, siendo<br />
ya ecuestre te finjamos e igual si peregrino,<br />
que ya era asaz cambiante, Santiago, tu escenario<br />
cuando aún no recibieras la invitación de Cristo.<br />
<br />
El caminar sin tregua, ¡oh, Apóstol!, se dijera<br />
razón de su existencia o de tu vida el sino,<br />
hasta llegar al colmo tu espíritu andariego,<br />
que, cuando no podías andar ya por ti mismo,<br />
hiciste, navegante, muy largas singladuras,<br />
en barca que empujaron los vientos del prodigio.<br />
<br />
Ahora ya eres meta. Todo reposa al cabo.<br />
Y Dios de tu parada nos dio celestes hitos.<br />
Yendo en tu busca andantes por tierra y no (...)<br />
topar con tu presencia, Santiago, es facilísimo, <br />
que, si del mundo todas las vías van a Roma,<br />
a Compostela todas conducen asimismo.<br />
<br />
Alúmbrenos tu estrella, que de engañosas luces<br />
andamos deslumbrados y casi enceguecidos,<br />
y ábrenos el sentido de la profunda Suma<br />
que concibió Mateo y perfiló en granito,<br />
por que de tu visita salgamos confortados<br />
los que a tus pies llegamos sedientos y cansados.XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-75321299370983916742011-11-11T05:30:00.000-08:002011-11-12T04:09:36.462-08:00UNHA PROTESTACalquera que lle bote unha ollada á páxina web oficial do Concello de Rianxo (A Coruña), e entre no apartado de <span style="color: red;">Persoeiros</span>, atoparase cunha sorpresa: non aparecen nin o pedagogo-poeta Roxerius (Rogelio Pérez González) nin o crego poeta Faustino Rey Romero.<br />
<br />
¿Será tan difícil acadar unhas pequenas notas biográficas dos dous ilustres rianxeiros?<br />
<br />
Penso que, ou seu quitan os que alí aparecen, ou se completa dunha vez a lista dos ilustres persoeiros...<br />
SaúdosXChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-43063389453834392972011-11-10T13:03:00.000-08:002011-11-10T13:10:51.260-08:00TARAGOÑA HABILITADA PARA EMBARQUE DE TECIDOS E ARTIGOS PROCEDENTES DE VILAGARCÍA, EN 1927.<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"></div><div style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><div style="clear: left; cssfloat: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" id="Image8_img" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgI1pvrE4-20qw9wyebzeJZ_lSGllhyYdgiCZR5oMAQ_TO0Q6WjN9Ubfo4kjGgYcUtFjkg1vbjnWWBCX4Hz6fwNMmshXQRqMlGQM8iwOPiBYKlFzIDjrVYZc8UGZwHmUgYiigK52UyIBUM/s220/tarago%C3%B1a2.JPG" style="visibility: visible;" /></div></div><em>Por Xosé Comoxo</em><br />
<div style="text-align: right;"><br />
<em>Para Xosé R. Brea e Xosé Tubío, taragoñeses de sempre.</em><br />
<br />
<br />
<div style="text-align: justify;">En abril de 1927, un grupo de veciños de Taragoña, encabezados polo crego Eusebio Fernández Ameixeiras, diríxense ao Ministerio de Facenda solicitando que a parroquia fora habilitada para o desembarco de pequenas expedicións de xéneros nacionais, froitos coloniais e para o embarque de produtos agrícolas e gando en réxime de tráfico de ría.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">A súa petición estaba fundamentada en que sempre se efectuaran esas operacións, ata que o “Resguardo” as prohibira, “por no estar aquel punto habilitado, causando gran perjuicio al comercio y vecinos de aquella aldea con dicha prohibición” porque os transportes por terra eran máis dificultosos e custosos.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Ao respecto, as autoridades provinciais informaron favorablemente, se ben as da Mariña e Obras públicas entenderon que “debiera efectuarse obras de seguridad y la Comandancia de Carabineros pide aumento de fuerza en el puesto de Rianjo”.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Considerando que por atoparse Taragoña a unha hora escasa por mar da praza de Vilagarcía, da que se abastecen, “limitando el tráfico entre ambas a los artículos se causarían grandes perjuicios al comercio y vecinos de aquel poblado”, se fosen obrigados a conducir por terra as pequenas cantidades de artigos estranxeiros e de tecidos que necesitan para o seu abastecemento, por non existir liñas de transportes, entre outras consideracións, o Rei dispón, nunha Real Orden, os seguintes puntos:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><em>“1.-Que aparte de la habilitación que ya disfruta el poblado de Taragoña (Coruña), por los artículos 277 y 278 y apéndice 1º de las Ordenanzas de Aduanas se habilite para el desembarque de tejidos y artículos extranjeros nacionalizados procedentes de Villagarcía de Arosa, los que deberán documentarse con talones de la serie C, número 1.</em></div><div style="text-align: justify;"><em><br />
</em></div><div style="text-align: justify;"><em>2.-Estos artículos y los demás sujetos a documentos de circulación, como los alcoholes y azúcares se comprenderán en talones independientes de los de las demás mercancías, debiendo el Jefe de Resguardo devolverlos con el cumplido a la Aduana en el primer correo.</em></div><div style="text-align: justify;"><em><br />
</em></div><div style="text-align: justify;"><em>3.-La Aduana de Villagarcía habilitará un talonario para documentar dichas mercancías exclusivamente y se cuidará de que le sean devueltos para unir a las matrices”.</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div></div>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-4501471928390360572011-11-07T05:55:00.000-08:002011-11-07T06:01:44.802-08:00CASTELAO NUNHA VELADA REPRESENTADA NO TEATRO PRINCIPAL DE SANTIAGO, EN XUÑO DE 1911<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiF7zRrYfn8BvHzB5T8YGjTjxr88_gSO5droaHPGAawL008RfJrozmLM7HC1oMCiC8tGG8yrwNcqv8IvJcntN1rge7xnC_ZRfOvhsMqd5zHPZwY47nBaHKTEV00BpIlOeTTK9YDsJGyX1w/s1600/castelao+1.JPG" imageanchor="1" style="cssfloat: left; margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="400" ida="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiF7zRrYfn8BvHzB5T8YGjTjxr88_gSO5droaHPGAawL008RfJrozmLM7HC1oMCiC8tGG8yrwNcqv8IvJcntN1rge7xnC_ZRfOvhsMqd5zHPZwY47nBaHKTEV00BpIlOeTTK9YDsJGyX1w/s400/castelao+1.JPG" width="321" /></a></div><div style="text-align: justify;"><em>Por Xosé Comoxo</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Nos finais de maio de 1911, ían moi adiantados os ensaios dun pequeno “apropósito” titulado “La Virgen de la Roca” (do poeta de Baiona José María Barreiro e música do presbítero Ángel Rodulfo), que ía ser representado no Teatro Principal de Santiago, o 8 de xuño, coa finalidade de recadar fondos para o monumento (ideado por Laureano Salgado) que á referida Virxe se lle ía erixir na vila de Baiona.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">O encargado de organizar a velada en Santiago foi Máximo de la Riva.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Chegado o día e durante a representación, actuou un coro formado por máis de vinte rapazas e a orquestra de <em>Capilla</em> da catedral.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Aparte do citado “apropósito” e representación coral, houbo outros programas, entre eles, un bonito e ocorrente diálogo titulado “Un conto”, orixinal de Barreiro, que representaron coa vestimenta clásica de “<em>esterqueiros</em>”, o estudante de dereito Hipólito Reguenga “Tío Pedro” (“cuyo arte puro, elegante, seméjase más el de un cómico avezado a tales lides que el de un buen aficionado”) e Castelao (“todo enxebre, extremó, si esto puede ser, su enxebrismo”), quen, durante o acto, executou diversas caricaturas, sendo moi aplaudido. </div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">A prensa de Compostela recolle así o acontecemento, e as ocorrencias do mozo rianxeiro:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><em>“<strong>Un paduano a quien no dejan entrar en el teatro. Castelao se caracteriza de gallego y nadie le conoce</strong>...</em></div><div style="text-align: justify;"><em>La función de anoche constituyó un acontecimiento para Santiago.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Baste decir que no se habla de otra cosa.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Se comenta un incidente graciosísimo ocurrido a Castelao.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>El genial caricaturista tomó parte en un diálogo con Reguenga.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Ambos jóvenes aparecen vestidos de <strong>esterqueiros</strong> del país.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Castelao se había caracterizado tan bien que nadie le conocía.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Su papel empezaba con una entrada por el patio de butacas.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Algunos chuscos previnieron al acomodador de que un aldeano se había empeñado en entrar hasta las butacas para ver la función y que convenía impedirle el paso.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Un momento después, Castelao entraba en el teatro haciendo un ruido tremendo con sus enormes zuecos.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Y el acomodador le salió al paso, impidiéndole entrar en la sala.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Castelao forcejeaba en vano para desasirse del empleado del teatro.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>La escena fue graciosísima y pasará a la historia teatral compostelana.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Cuando entró Castelao en aquella traza entre el público distinguido que ocupaba las butacas nadie sabía quien era.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Ni sus mismos padres, que estaban allí, le conocían.</em></div><div style="text-align: justify;"><em>Castelao puso una manzana sobre el hombro de su asustado progenitor, que miraba con asombro al paduano y le dijo:</em></div><div style="text-align: justify;"><em><br />
</em></div><div style="text-align: justify;"><em>-Meu pai; son o seu fillo.</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><em>La escena fue saladísima »</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">As actuacións proseguirán por outras localidades, como Caldas de Reis e Pontevedra, onde unha xunta de damas “se encargarán de todo lo relacionado con el festival”.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-26404457701836618782011-11-06T08:57:00.000-08:002011-11-06T11:59:51.707-08:00¿LEVABA RAZÓN O CONCELLO DE RIANXO AO QUERER DERRIBAR O HÓRREO QUE O PAI DE CASTELAO LEVANTARA SEN AUTORIZACIÓN, EN 1919?.<div style="text-align: justify;"><em>Por Xosé Comoxo</em></div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">En 1919, pouco despois da terrible gripe de 1918, que causou tantas mortes na vila rianxeira, aconteceu un feito que saltou á prensa madrileña e galega: o Concello de Rianxo tratara de derribar un hórreo que o pai de Castelao edificara, sen permiso, dentro dunha finca da súa propiedade (pero a moi pouca distancia da linde do camiño principal de Fincheira), sen conseguilo grazas ás protestas da veciñanza.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">O tema é ese: o pai de Castelao, ao non pedir a correspondente autorización municipal, qué quixo demostrar?; non actuou de forma prepotente?; pensaría que estaba exento desa obriga, cando todo veciño debía cumprir?</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Sen dúbida, detrás de todo estaban as inimizades políticas dos dous bandos imperantes.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Os feitos deben ser xulgados por vostedes á vista das versións seguintes:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><u><strong>Visión da alcaldía</strong></u>:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Na sesión ordinaria do Concello de Rianxo de 19 de xuño de 1919, o alcalde Manuel Pérez comunícalle aos rexedores que Mariano Rodríguez Dios (pai de Castelao) tomara a liberdade de construír un hórreo a "orilla de la calle principal de Fincheira" sen ter o oportuno permiso do Consistorio. Por ese motivo tivera que tomar a decisión de suspender a obra "tan luego tuvo conocimiento de ella". </div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Visto o informe da comisión de obras e da policía urbana, e considerando que Rodríguez Dios non pedira a correspondente autorización, entre outras consideracións (o emprazamento era lugar de tránsito da veciñanza da parroquia de Leiro, coa agravante de que por ese vial estaba proxectado o camiño veciñal "recientemente concursado por este Ayuntamiento con subvención del Estado"; ademais, "esta clase de artefactos situado a la par de los caminos públicos resultan de un pésimo efecto al ornato público", e incluso interrompe a alineación xeral de construción de edificios habitables), os concelleiros acordan por unanimidade que "se proceda a la demolición del repetido granero imponiendo a Don Mariano Rodríguez Dios la multa de quince pesetas". Acordo que lle foi comunicado ao interesado.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Neses intres o Concello apura os trámites, diante do Ministro de Fomento, para que o camiño que vai do Hospital a Quintáns-Isorna (onde está precisamente o hórreo) "se considere incluido en el 3º concurso" verificado o 31 de agosto do ano anterior. A subvención agora corre presa nas dependencias municipais...</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">O gobernador civil, con fecha 1 de Agosto, confirma "en todas sus partes" o acordo tomado polo Concello no referente ao derribo do hórreo "construido sin autorización" e a multa de 15 pesetas, e autoriza con amplas facultades ao alcalde para ditar as providencias necesarias "hasta llevar a cado dicho derribo".</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><strong><u>Visión de Castelao</u></strong>:</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Castelao alude no xornal <em>El Sol</em>, que o hórreo estaba situado dentro dunha finca cerrada propiedade da familia (nada di da falta de permiso). Unha vez rematada a construción, despois de dous meses de traballos, o Concello acorda impoñerlle unha multa, e “ordenándole la demolición del hórreo, alegando, entre otras razones sin fundamento legal, que “esta clase de artefactos, situados a la faz (¿par?) de los caminos, resulta de un pésimo gusto al ornato”.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Que o derribo proposto polo Concello fora evitado polo pobo enteiro que se botou á rúa para protestar por tal decisión, “viendo las autoridades que no sería posible realizar el derribo sin que allí ocurriesen desgracias...”</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;">Segundo Castelao: “Es necesario estar desprovisto de toda sensibilidad para planear y ejecutar esta clase de atropellos. Un hórreo, en verdad, nada vale; es una cosa insignificante si se compara con la vida de un hombre. Pero el hecho de que el ciudadano no pueda vivir amparado por las leyes es de una importancia enorme”.</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div><div style="text-align: justify;"><br />
</div>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-3984428673896731951.post-3433737994734518162011-10-23T08:46:00.000-07:002011-10-23T08:49:17.907-07:00FAUSTINO REY ROMERO: ¡SPES NOSTRA, SALVE!<em>Por Xosé Comoxo</em><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinHXXYeGLP0JMMofbhDs5YFfgc0b7OUwooKULvK82XgNCCUSq3NLu7y4a5tkaomFH7uWdXzPvgJebZTCmNPfJXTvYH7YXnz2GrhQ-8_wgl4tX_v75UMr7OhW01gvH__8cxMJ8cPzZtAHk/s1600/Rey+romero+1962.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="243" rda="true" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEinHXXYeGLP0JMMofbhDs5YFfgc0b7OUwooKULvK82XgNCCUSq3NLu7y4a5tkaomFH7uWdXzPvgJebZTCmNPfJXTvYH7YXnz2GrhQ-8_wgl4tX_v75UMr7OhW01gvH__8cxMJ8cPzZtAHk/s400/Rey+romero+1962.jpg" width="400" /></a></div>Cando Faustino escribe esta poesía (¡SPES NOSTRA, SALVE!) , contaba con 19 anos, e dende a súa parroquia de Isorna-Rianxo, comezaba a enviar pequenos traballos á prensa de Compostela; por exemplo <em>"Con flores a María"</em> (ademais da poesía). Nesas datas lía aos máis insignes mestres da fala; por exemplo ao ilustre José Lesta Meis, e a súa obra <em>"Manecho o da rúa".</em> Son intres nos que se preguntaba <em>"¿Por qué yo, como el héroe de la novela, no correspondía a mi vocación literaria? ¿para qué leí lo más granado de nuestra literatura castellana y gallega?, </em>chegando á conclusión de que lendo aos mestres ía sacar en limpo, <em>"amén de otros provechos, el de una esmerada y primorosa formación literaria". </em>No medio desas cavilacións, intentará buscar un tema para acometelo, <em>"pluma en ristre".</em> É aquí a orixe da súa primeira publicación en prosa<em>, "puesto que en verso ya publiqué otra de reducidas dimensiones, titulada "Un día de Difuntos":</em><br />
<br />
<em>"María, madre mía: Yo te pido que protejas a España y a toda la humanidad </em><em>y a mí me lleves de la mano en mi peregrinación por este valle de lágrimas.</em><br />
<em>Te hago asimismo ofrenda de mi pluma al consagrarte mi primera publicación, y hoy, oh madre mía, que antes de que escriba una sola línea contra la religión católica, apostólica y romana, a la que me honro en pertenecer, que se seque mi brazo derecho y el cerebro que diete tamaños dislates”</em><br />
<br />
<br />
<strong>¡SPES NOSTRA, SALVE!</strong><br />
<br />
Dalle, ouh Deus, a iste meu inteleuto<br />
un chisquiño da túa sabencia;<br />
fai que a musa se mostre ispirada<br />
pra gabanza da túa Nai Tenra.<br />
N'os meus beizos ponme<br />
dolcísemas pregas,<br />
para que a cotío,<br />
dend'e eiquí d'a terra<br />
ll'as mande aló ó Ceo<br />
onde a muller bélida<br />
compracida m'escoita y'en troques<br />
un asento n'a Groria me dea.<br />
Os que camiñanos<br />
envoltos n'a brétema<br />
de mouras tristuras,<br />
de coitas e penas,<br />
coal potente faro,<br />
Virxen, alumea.<br />
Á veira d'o leito<br />
n'a hora derradeira,<br />
garimosa dirásll'o doente<br />
qu'a dór amarguea,<br />
en eterna dita,<br />
en ventura eterna,<br />
n'o Ceu trocarase<br />
onde se acha inteira,<br />
pois eiquí sempre está misturada<br />
de bágoas, de penas...<br />
...<br />
<br />
Spes Nostra, Salve!<br />
Salva ós fillos d'Eva!<br />
<br />
<em>Faustino Rey Romero, 1940</em>XChttp://www.blogger.com/profile/16408137229106492703noreply@blogger.com1