No mes de decembro de 1944, fai agora 66 anos, morría na rúa do Hospital de Rianxo, un home bo e xeneroso, toda unha institución no mundo da cultura rianxeira; trátase de Don José Arcos Moldes.
Nacera en Santa María de Curro, e de rapaz asentárase cos pais en Rianxo para facerse cargo dunha herdanza que lles deixara un parente crego. Despois de pasar polo Seminario de Compostela, marchou a Barcelona para ampliar os seus estudos mercantís, regresando en 1891. A partir dese ano, comeza o seu labor educativo na vila, que non abandonará ata a súa vellez.
Ese labor abarcou un sen fin de campos. Fundou diversas rondallas e comparsas, coa finalidade de que a xuventude mariñeira non fora tanto ás tabernas e se interesara pola cultura. Foi un grande impulsor do xornalismo local, e logrou sacar á rúa un feixe de xornais: “El Censor”, “La Defensa”, “El Barbero municipal” (este coa axuda da conservadora “Casa Mariano”, que loitaba politicamente contra os liberais da “Casa Varela”) e “La Justicia”. Chegou a crear diversas sociedades culturais, a primeira delas de nome “Bretón”.
Sen dúbida, o seu quefacer máis meritorio foi o de ensinar, de maneira gratuíta, a diversas xeracións de rianxeiros, especialmente aos adultos. Mostrouse fachendoso diso e da “abundante colleita acadada”, se ben, de todo saíu moi mal parado economicamente.
Participou nas liortas mariñeiras de comezos do século XX, contra as artes de pesca foráneas. Redactou varios regulamentos de sociedades mariñeiras e piñeiras.
Como resultado de todo, especialmente polo seu desinterese monetario, na súa vellez pasou unha grande penuria. Os rianxeiros déronse conta de todo, pero as calamidades da posguerra castigaron a case todos por igual.
Foi tanto o ben cultural realizado en Rianxo, que aínda hoxe, despois de tantos anos do seu falecemento, a súa personalidade é recordada con agarimo por parte de todos, moi especialmente pola xente de certa idade. Este home ben merece un monumento na vila.